Maytrısimit’in anlamlı ve görevli dil ögeleri açısından incelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, Şinasi Tekin’in hazırlamış olduğu “Uygurca Metinler II Maytrısimit Burkancıların Mehdîsi Maitreya ile Buluşma Uygurca İptidaî Bir Dram” adındaki metin kaynak kullanılarak Eski Uygur Türkçesinin önemli yadigârlarından biri olan Maytrısimit metnini anlamlı ve görevli dil ögeleri açısından incelemektir. Çalışmanın iki ana bölümünden biri olan anlamlı dil ögeleri, adlar (adlar, zamirler, sıfatlar, zarflar) ve fiiller alt başlıklarında incelenerek bu türlerin ve alt başlılarının; ikinci bölüm olan görevli dil ögeleri ise ekler ve edatlar alt başlıklarında bu görev elamanlarının metinden tespit edilen örnekleriyle gösterilmeye çalışılmıştır. Her bir ana başlık ve alt başlıklara ayrılmış olan bölümlerden en az bir tane örnek verilerek Türkçenin anlamlı ve görevli dil ögelerinin zenginliği ilk tiyatro metnimiz de sayılan Maytrısimit’ten seçilerek gösterilmiştir. Çalışmada anlamlı ve görevli dil ögelerinin tasnifi bizzat Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’a aittir.

The aim of the study is to analyze the Maytrisimit text, which is one of the important heirlooms of the Old Uyghur Turkish, in terms of meaningful and responsible language elements, using the text source named "Uyghur Texts II Maytrısimit Burkancılar's Meeting with Maitreya, A Uyghur Elementary Drama" prepared by Şinasi Tekin. Meaningful language elements, which are one of the two main parts of the study, are examined under the sub-headings of nouns (nouns, pronouns, adjectives, adverbs) and verbs; In the second part, the language elements in charge, in the subheadings of affixes, affixes + affixes, affixes + prepositions, prepositions and conjunctions, were tried to be shown with examples of these task elements determined from the text. By giving at least one example from the sections divided into each main title and sub-titles, the richness of Turkish in terms of meaningful and responsible language elements has been marked by choosing from Maytrısimit, which is also considered our first theatrical text. The classification of meaningful and responsible language elements in the study was carried out by it belongs to Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ.