Lässt sich zei̇tbewusstsein messen?

Abstract

Im Grunde ist Thema Zeit, ein Forschungsgegestand der westlichen Soziologie, welches intensiv bearbeitet wurde. Doch ist diesem in der türkischen Soziologie wenig Beachtung geschenkt worden. Die deutsche Soziologin Noelle-Neumann hat mit der Messmethode der ‘Laufenden Männchen’ ein hilfreiches Instrumentarium entwickelt, welches bei interkulturellen Forschungen angewandet werden kann. Insbesondere wenn es darum geht zum messen, wie das Zeitempfinden bei arbeitenden Menschen ist, hat sich diese Methode bewährt. Im Rahmen dieses Artikels wird auf den aktuellen Forschungsstand, desweiteren darauf, wie Menschen bei biographischen Umbrüchen Zeit empfinden und auf Zeit als soziales Phänomen eingegangen. Denn Zeit wird geprägt durch die Umstände (sozialen, ökonomischen, kulturellen) in denen wir uns befinden.

Zaman konusu aslında Batılı Sosyologlar tarafından yoğun olarak incelenmiş konulardan biri. Ancak Türk Sosyoloji’sinde buna çok yer verilmediğini görüyoruz. Alman Sosylog Noelle-Neumann’ın ‘Yürüyen Adamcıklar’ (Laufende Männchen) ölçüm metodu kültürler arası araştırmalarda verimli olarak kullanılabilinecek bir ölçüm aygıtı. Özellikle zamanın çalışan insanlar için nasıl geçtiğini saptama açısından verimli bir ölçek. Bu makaleyle Zaman Sosyolojisi ile ilgili genel yaklaşımlara değinilmiş, ayrıca kişilerin biyografilerini düzenlemede zamanı kriz dönemlerinde, geçiş ve çıkış dönemlerinde nasıl algıladıklarına ve zamanın da sosyal bir fenomen olduğuna değinilmiştir. Çünkü zamanı algılayışımız önemli ölçüde içinde bulunduğunuz sosyal çerçeve tarafından (ekonomik, kültürel olarak) belirlenmekte ve değişime uğratılmaktadır.