Adölesanlarda dijital oyun ve sosyal medya kullanımı ve etkileri

Abstract

Dijital teknolojilerin yaygınlaşmasıyla ergenlik döneminin bir parçası haline gelen dijital oyun ve sosyal medya kullanımı, gelişimsel açıdan hassas olan bu dönemde çeşitli etkilere neden olabilmektedir. Bu çalışma, adölesanlarda dijital oyun ve sosyal medya kullanımının yaygınlığını, kullanım örüntülerini ve biyopsikososyal etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmamız Bursa ili merkez ilçelerinde bulunan 10 farklı ortaöğretim kurumundan 1098 öğrenciyle yapılan kesitsel anket çalışmasıdır. Anket; Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği, Ergenler İçin Oyun Bağımlılığı Ölçeği, Sosyal Medya Kullanım Amaçları Ölçeği ve Hasta Sağlık Anketi-4 ölçeklerinden oluşmaktadır. Çalışmamızda; ergenlerin %96,4'ünün sosyal medya hesabına sahip olduğu ve ortalama 4,85 farklı platform kullandığı, %68,48'inin dijital oyun oynadığı tespit edilmiştir. İnternet kullanımına ve sosyal medya kullanımına başlangıç yaşı sırasıyla 9,29 ve 11,90'dır. Günlük sosyal medya kullanım süresi 3,31 saattir. Ergenler sosyal medyayı sıklıkla eğlence ve boş vakit geçirme amacıyla kullanmaktadırlar. Sosyal medya ve dijital oyun kullanım süresi ile bağımlılık arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Kızların sosyal medya bağımlılığı, erkeklerin ise oyun bağımlılığı riski daha yüksek bulunmuştur. Yatmadan önce dijital medya kullanımı uyku kalitesini olumsuz etkilemektedir. Olumlu aile ilişkileri ise sosyal medya bağımlılığı ve mental sağlık açısından koruyucu rol üstlenmektedir. Sosyal medyanın egzersize teşvik edebilmesi ve bilgi edinme amacıyla sosyal medya kullanımının akademik başarıyla pozitif ilişki göstermesi dikkat çekicidir. Sonuç olarak; sosyal medya ve dijital oyun kullanımı, biyopsikososyal boyutuyla ergenlerin yaşamlarına yön vermektedir. Kullanım özellikleri bireysel farklılıklar gösterirken, sosyal medya ve dijital oyunlar hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Bu bulgular doğrultusunda, ergenlerde sağlıklı dijital medya kullanımını destekleyecek öneriler geliştirilmiştir.

Digital game and social media usage, which has become a part of adolescence with the widespread use of digital technologies, can cause various effects during this developmentally sensitive period. This study aimed to examine the prevalence, usage patterns, and biopsychosocial effects of digital game and social media usage among adolescents. Our study is a cross-sectional survey conducted with 1098 students from 10 different secondary schools in the central districts of Bursa. The survey consists of Personal Information Form, Social Media Disorder Scale, Game Addiction Scale for Adolescents, Social Media Usage Purposes Scale, and PHQ-4 scales. In our study, it was determined that 96.4% of adolescents have social media accounts and use an average of 4.85 different platforms, while 68.48% play digital games. The starting ages for internet and social media usage are 9.29 and 11.90, respectively. Daily social media usage time is 3.31 hours. Adolescents frequently use social media for entertainment and leisure purposes. A positive relationship was found between social media and digital game usage time and addiction. Girls were found to have higher risk of social media addiction, while boys had higher risk of game addiction. Using digital media before bedtime negatively affects sleep quality. Positive family relationships play a protective role against social media addiction and for mental health. It is noteworthy that social media can encourage exercise and that social media use for information acquisition shows a positive relationship with academic success. In conclusion, social media and digital game usage guide adolescents' lives with their biopsychosocial dimensions. While usage characteristics show individual differences, social media and digital games can have both positive and negative consequences. Based on these findings, recommendations have been developed to support healthy digital media use in adolescents.