Kentsel yaşam kalitesinin sanayi göçü perspektifinde incelenmesi: Bursa İnegöl Huzur Mahallesi örneği

Abstract

1950’li yıllardan sonra Türkiye’de sanayileşmenin artması, sanayi tesislerinin sunduğu iş imkanları, insanları şehirlerde yaşamaya teşvik etmiş; bu da kent nüfusunun hızla artmasına neden olmuştur. Plansız ve kontrolsüz gerçekleşen bu göç hareketi, çarpık kentleşme sorununu da beraberinde getirmiştir. Özellikle kent çeperlerinde altyapıdan yoksun, plansız yapılar olan gecekondular hızla yayılmış; bu da barınma, ulaşım, çevre kirliliği ve sosyal eşitsizlik gibi pek çok kentsel sorunu beraberinde getirmiştir. Bu çalışma, Türkiye içerisinde sanayi faaliyetlerinin yoğun olarak gerçekleştiği bölgelerden biri olan Bursa’nın İnegöl İlçesinde yer alan Huzur Mahallesi’ndeki kentsel yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın temel amacı, hızlı kentleşme, göç ve sanayileşme gibi unsurların mahalle ölçeğinde günlük yaşam pratiklerini ve güvenlik algısını nasıl etkilediğini ortaya koymaktadır. Çalışmada hem nicel hem de nitel veri toplama yöntemlerinden faydalanılmış olup; anket çalışması, derin görüşmeler, saha araştırması ve görsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, Huzur Mahallesi’nde konut memnuniyeti, aidiyet ve sosyal ilişkiler gibi faktörlerin bireylerin kendini güvende hissetme düzeylerini olumlu etkilediğini, ancak altyapı eksiklikleri, çevresel temizlik ve sosyal hizmet yetersizliklerinin kentsel yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Katılımcıların çoğu evlerinin mekânsal organizasyonunu olumlu değerlendirmekte ve bu durum, konutun planlama ve inşa sürecinde bireylerin doğrudan rol almış olmasıyla ilişkilendirilmektedir. Ayrıca mahallede en çok dile getirilen sorunlar arasında yetersiz donatılar, yeşil alan eksikliği ve kirli çevre ön plana çıkmaktadır. Çalışma, kentsel yaşam kalitesinin yalnızca fiziksel çevre bağlamında değil, bireylerin sosyal ilişkileri, aidiyet hissi ve kamusal hizmetlere erişimiyle de şekillendiğini göstermektedir. Sonuç olarak, Huzur Mahallesi örneği üzerinden, kent planlamasında yaşam kalitesi ve güvenlik algısı gibi kavramların bütüncül olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

After the 1950s, growing industrialization in Turkey and the job opportunities offered by industrial facilities encouraged migration from rural areas to cities, causing a rapid increase in urban populations. This unplanned and uncontrolled migration led to distorted urbanization. Informal settlements lacking infrastructure, particularly on the urban fringes, spread quickly and triggered problems such as housing shortages, transportation issues, environmental pollution, and social inequality. This study evaluates the quality of urban life in Huzur Neighbourhood, located in the İnegöl District of Bursa, an area with intense industrial activity. The research aims to explore how rapid urbanisation, migration, and industrialisation affect daily life practices and perceptions of safety at the neighbourhood scale. Both quantitative and qualitative methods were used, including surveys, in-depth interviews, field research, and visual analysis. Findings show that housing satisfaction, social relations, and a sense of belonging positively influence residents’ feelings of safety. However, problems such as poor infrastructure, lack of cleanliness, and inadequate social services reduce overall urban life quality. Most participants expressed satisfaction with the spatial organization of their homes, linked to their direct involvement in the construction process. Common concerns include insufficient public amenities, lack of green spaces, and environmental degradation. The study concludes that urban life quality is shaped not only by the physical environment but also by social ties, belonging, and access to services. The Huzur Neighbourhood case highlights the importance of a holistic approach to urban planning that considers both quality of life and safety perceptions.