Mesruk b. el-Ecda' ve hadisçiliği

Abstract

Hicrî ilk asrın en önemli ilmî merkezlerinden biri şüphesiz Kûfe'dir. İbn Mes'ûd'un (ö. 32/652-653) yanısıra pek çok sahâbenin yaşadığı Kûfe şehri başta hadis ilmi olmak üzere İslâm düşünce tarihini tüm boyutlarıyla etkilemiştir. Bu sebeple Kûfe ilim dünyasına dair yapılacak çalışmalar her zaman önemini korumuştur. İbn Mes'ûd'un önde gelen talebelerinden olan Mesrûk b. el-Ecda' (ö. 63/682-683) da ilmi, zühdü ve topluma olan katkıları ile örnek bir kişilik olarak gösterilmiş, başta İbn Mes'ûd ve Hz. Âişe'den (ö. 58/678) olmak üzere pek çok rivâyetin günümüze ulaşmasında ve hususan İbn Mes'ûd'un düşünce yapısının intikalinde etkin rol oynadığı ifade edilebilir. Rivâyetlerin naklinde gösterdiği titiz tutumla isnadın ve bir ilim olarak hadisin oluşumuna katkıda bulunan Mesrûk'un fetva ve içtihadlarında da hadisin varlığını ziyadesiyle gözettiği görülmektedir. Bu çalışmada Mesrûk'un yaşadığı ortam ve zaman dilimi ilmî, siyâsî, sosyal açılardan ele alınmış, hadisçiliğini tespit adına hoca-talebe ilişkileri, hadis ilminin teşekkülüne katkıları olarak değerlendirilebilecek söz ve uygulamaları, rivâyetlerine dair veriler ve son olarak fıkhî görüşlerinde hadisin etkisi incelenmiştir.

There is no dought that Kufe is one of the most important knowledge center in the 1st century of hijri. All aspects of the history of Islamic thought especially hadith knowledge was influenced by Kufe where Ibn Mes'ud and many other companiens of Prophet Muhammed (pbuh) lived. Therefore, studies on knowledge world of Kufe will always maintain its importance. In this study, Mesrûk b. el-Ecda' (63/682-683) one of the outstanding students of Ibn Mes'ud and his position on hadith are examined. This paper firsly investigates living environment and period of time of Mesruk by the knowledge,political and social perspective.Then, teacher-student and peer relationships of Mesruk, his statements and aplications that may interpret as a contribution of formation of hadith knowledge and information regarding his narratives are searched in order to determine Mesruk`s position on hadiths.