Bursa Uludağ Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi ekilebilir topraklarının toprak analizlerine dayalı verimlilik durumlarının belirlenmesi

Abstract

Bursa Uludağ Üniversitesi yerleşkesinde yer alan Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezinde tarımsal üretim yapılan alanlarda 0-30 cm 30-60 cm derinliklerinden örneklenen toprakların kimi fiziksel ve kimyasal analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçların referans değerlerle karşılaştırılması sağlanarak toprakların verimlilik durumlarının belirlenmesine ve bitkilerin olası beslenme sorunlarının tespit edilmesine çalışılmıştır. Toprakların genel olarak kil ve killi tın bünyeli, 6,07-7,79 arasında değişen pH’ya (1:2.5 w/v), 275,0-838,00 µS cm-1 arasında değişen EC’ye, % 0,40-7,81 arasında değişen CaCO3 ’ a ve % 0,51-3,18 arasında değişen oranlarda organik maddeye sahip oldukları belirlenmiştir. Toprak örneklerinde toplam azot % 0,060-0,151, yarayışlı fosfor 0,780-33,92 mg kg-1 olarak belirlenirken, ekstrakte edilebilir potasyum, kalsiyum ve magnezyum sırasıyla 60,00-1178,0 mgkg-1 , 4378,00-8635,00 mg kg-1 ve 177,00-1374,00 mg kg-1 arasında belirlenmiştir. Diğer mikro elementler ise; Na 90,00-211,00 mg kg-1 Fe 2,22-15,32 mg kg-1 Cu 0,95-22,85 mg kg-1 Zn 0,53-2,14 mg kg-1 , Mn 1,99-42,97 mg kg 1 , B 0,29-0,61 mg kg-1 değerleri arasında bulunmuştur. Yapılan çalışmanın sonuçlarından toprakların homojen bir yapıya sahip olmadığı, uygulama farklılıkları nedeniyle bitki besin elementi miktarlarının geniş bir dağılım gösterdiği, bu durumun elementler arasındaki antagonistik ilişkileri tetikleyerek arazide yer yer makro ve mikro bitki besin elemeti noksanlıklarının görülmesine yol açtığı tespit edilmiştir. Arazilerde toprak analizi sonuçlarına dayalı olmayan bilinçsiz bir gübreleme programının izlendiği, organik gübre kullanımına da yeterince önem verilmediği görülmüştür. Arazilerde topraklarda homojenliğin sağlanmasına ve tüm besin elementlerinin de optimum düzeye getirilebilmesine yönelik çalışmalar yapılarak daha sonrasında ürün bazlı gübreleme programlarının uygulanmasına gereksinim bulunmaktadır. Kimyasal veya organik gübre çeşitleri ve dozları ile uygulama yöntem ve zamanlarının toprak analiz sonuçlarına göre programlanmasının, gereksiz gübre kullanımının önlenmesinin ve üretim yapanların bu konuya hassasiyet göstermesinin üretimde kalite ve ürün artışı için gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Some physical and chemical analyses of soils sampled from 0-30 cm and 30- 60 cm depths in agricultural production areas were carried out at the Agricultural Application and Research Center located on the Bursa Uludağ University campus. By comparing the obtained results with reference values, the aim was to determine the fertility status of the soils and identify potential nutrient issues in the plants. According to the findings, the soils generally have clay and clay loam textures, with pH values ranging from 6.07 to 7.79 (1:2.5 w/v), EC values from 275.0 to 838.00 µS cm-1 , CaCO3 0.40 to 7.81 %, and organic matter 0.51 to 3.18 %. Total nitrogen in soil samples was identified as 0.060-0.151 %, available phosphorus as 0.780-33.92 mg kg-1 , and extractable potassium, calcium, and magnesium were found to be 60.00-1178.0 mg kg-1 , 4378.00-8635.00 mg kg-1 , and 177.00-1374.00 mg kg-1 , respectively. Other micronutrients were determined as follows: Na 90.00-211.00 mg kg-1 , Fe 2.22-15.32 mg kg-1 , Cu 0.95-22.85 mg kg-1 , Zn 0.53-2.14 mg kg-1 , Mn 1.99-42.97 mg kg-1 , and B 0.29- 0.61 mg kg-1 . The results indicate that the soils do not have a homogeneous structure and that due to application differences, the nutrient element quantities exhibit a wide distribution, triggering antagonistic relationships between elements, leading to macro and micronutrient deficiencies in some areas. It was observed that an uninformed fertilization program not based on soil analysis results was being followed, and insufficient emphasis was placed on the use of organic fertilizers. There is a need for efforts to achieve homogeneity in the soils and to optimize all nutrient elements, followed by the implementation of crop-based fertilization programs. It was concluded that the types and doses of chemical or organic fertilizers and their application methods and timing should be absolutely programmed according to soil analysis results to prevent unnecessary fertilizer use and ensure that producers are sensitive to this issue, which is essential for increasing quality and yield.