Adaptif cepheler ve ayırt edici performans kriterlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Yapı kabuğu iç ve dış ortam arasındaki enerji akışını kontrol edebilen ara yüzler olarak binaların performansının iyileştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Yapı kabuğu statik ve dinamik olmak üzere iki farklı şekilde tasarlanabilmektedir. Geleneksel cephe sistemleri genellikle statik olarak tasarlanmakta olup değişen çevresel koşulları ve kullanıcı beklentilerini karşılamada bazı durumlarda yetersiz kalmaktadır. Buna karşılık, dinamik sistemler olan ve değişen çevresel koşullara uyum sağlayabilen adaptif cepheler (AF), esnektir ve geçici değişikliklere yanıt verme yeteneğine sahiptir. Bu tezin amacı, adaptif cepheleri tanımlamak, sınıflandırmak, bu sistemlerden beklenen ayırt edici performans kriterlerini değerlendirmektir. Çalışmanın ilk bölümü olan giriş bölümünde konunun önemi, kapsamı ve amacı açıklanmıştır. İkinci bölüm olan kuramsal temeller bölümünde ise adaptif cephenin tanımı, tarihsel gelişimi, literatürdeki ilgili kavramlar, sınıflandırılması ve adaptif cephelerden beklenen ayırt edici performans kriterleri ele alınarak konunun kavramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde çalışmada kullanılan materyal ve yöntem açıklanmış ve tez kapsamında adaptif cepheye sahip 12 adet yapı örneği tanıtılarak adaptif özellikleri sınıflandırılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde seçilen örnekler; kullanıcı konforu, çevresel performans ve dış ortam etkileşimi olmak üzere 3 adaptif performans kriteri altında incelenmiştir. Çalışmanın beşinci bölümü olan sonuç bölümünde ise çalışmadan elde edilen veriler sunulmuş ve adaptif cephelerin performans kriterleri açısından sunduğu avantajlar ve dezavantajlar değerlendirilmiştir.

Building envelopes, as interfaces that control energy flow between interior and exterior environments, play a crucial role in enhancing building performance. Building envelopes can be designed in two different ways: static and dynamic. Traditional facade systems are generally designed as static, and they can sometimes fall short in responding to changing environmental conditions and user expectations. In contrast, adaptive facades (AF), which are dynamic systems that can adapt to changing environmental conditions, are flexible and have the ability to respond to temporary changes. The aim of this thesis is to define and classify adaptive facades and evaluate the distinctive performance criteria expected from these systems. In the first chapter, the introduction, the importance, scope, and aim of the topic are explained. In the second chapter, theoretical foundations, the definition of adaptive facades, their historical development, relevant concepts in the literature, their classification, and performance criteria are addressed, forming the conceptual framework of the study. In the third chapter, materials and methods used in the study are explained, and 12 building examples with adaptive facades are introduced, with their adaptive characteristics classified. In the fourth chapter, the selected 12 building examples are analyzed according to three adaptive performance criteria—user comfort, environmental performance, and external environment interaction—based on specific parameters. Finally, in the fifth chapter, the results obtained from the study are presented, and the advantages and disadvantages of adaptive facades in terms of performance criteria are evaluated.