Obsesif-kompulsif bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde serum glial fibriler asidik protein (GFAP) düzeyi ile yürütücü işlevlerin ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan çocuk ve ergenlerde serum glial fibriler asidik protein (GFAP) düzeylerini kontrollerle karşılaştırarak astrositlerde işlev bozukluğu varlığını araştırmaktır. Ayrıca, psikometrik testler aracılığıyla OKB grubunda serum GFAP düzeyleri ile yürütücü işlev bozuklukları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçladık. Araştırmamıza Çocuk ve Ergen Psikiyatri Polikliniği’mize başvuran 10- 18 yaş arasındaki OKB tanılı 40 kişi ve sağlıklı 40 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılar Okul Çağı Çocuklar İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli DSM-V yarı yapılandırılmış (K- SADS-PL) görüşmesi ve sosyodemografik veri formu ile değerlendirilmiştir. İşlevselliği genel olarak değerlendirmek amacıyla Çocuklar için Klinik Global Değerlendirme Ölçeği (CGAS) yapılmıştır. Yürütücü işlevlerin değerlendirilmesi için Rey testi, Görsel Kopyalama Testi, Sayı Sembolleri Yer Değiştirme Testi, Gözlerden Zihin Okuma Testi uygulanmıştır. Ayrıca yürütücü işlevler ile ilgili sonuç veren bilgisayar tabanlı Conners Sürekli Performans (CPT) Testi ve Wisconsin Kart Eşleme Testi yapılmıştır. OKB şiddetini saptamak amacıyla Çocuklar İçin Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (CY- BOCS) katılımcılara uygulanmıştır. Kanların serum GFAP düzeyleri incelenmiştir. Çalışmamızda serum GFAP düzeyleri, OKB grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı şekilde düşük bulundu. GFAP düzeyleri ile hastalık şiddeti veya başlangıç yaşı arasında anlamlı bir korelasyon bulunmazken, hastalık süresi ile anlamlı bir negatif korelasyon saptandı. Yürütücü işlev alanlarındaki sonuçlar, OKB grubunda önemli bozukluklar olduğunu göstermiş; sözel bellek, görsel/uzamsal bellek, sosyal biliş ve dikkat testlerinde kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak daha düşük puanlar saptandı. Bulgularımız, pediatrik OKB'de potansiyel astrositik tutulumun varlığına ve yürütücü işlevlerde bozulmalara işaret etmektedir.The aim of our study was to examine the presence of astrocyte dysfunction in children and adolescents diagnosed with OCD by comparing serum GFAP levels with healthy controls. We also planned to examine the relationship between serum GFAP levels and impairment in executive functions through psychometric tests to better understand the neurobiological basis of OCD in young people. The study included 40 individuals diagnosed with OCD and 40 healthy individuals between the ages of 10-18 years who applied to our Department of Child Psychiatry. Participants were evaluated with the School-Age Children's Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia Interview for Children Now and Across the Lifespan DSM-V semi-structured interview (K-SADS-PL) and sociodemographic data form. The Clinical Global Assessment Scale for Children (CGAS) was used to assess overall functioning. Rey Verbal Learning Test, Visual Reproduction Test, Digit Symbol Substitution Test, Reading the Mind in the Eyes Test were applied to evaluate executive functions. Conners Continuous Performance Test (CPT) and Wisconsin Card Sorting Test (WCST), which provide results related to computer-based executive functions, were performed. The Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale for Children (CY-BOCS) was administered to determine the severity of OCD. Serum GFAP levels were analyzed. In our study, serum GFAP levels were significantly lower in the OCD group compared to the control group. There was no significant correlation between GFAP levels and disease severity or age at onset, whereas a significant negative correlation was observed with disease duration. Results in the executive function domains showed significant impairments in the OCD group, with significantly lower scores in verbal memory, visual/spatial memory, social cognition and attention tests compared to the control group. Our findings indicate the presence of potential astrocytic involvement and impairments in executive functions in pediatric OCD.