Otomobil koltuk kumaşlarında yaşlandırma şartlarının bazı performans özellikleri üzerine etkisinin renk ölçümleri ile araştırılması

Abstract

Otomotiv sektörü, endüstri alanında büyük bir yere ve öneme sahip bir sanayi dalıdır. Metal, plastik, kauçuk ve tekstil gibi birçok farklı ürün grubunu içinde barındırdığı için çok fazla çalışma alanı bulunmaktadır. Otomotiv tekstil grupları, bu alanın büyük bir kısmını kapsamaktadır. Otomobil koltukları, tekstilin kullanıldığı en önemli bileşenlerin başında gelmektedir. Araç içerisinde koltuk; sürücü, ön yolcu ve arka yolcu olmak üzere çeşitleri bulunan ayrıca sırtlık, oturak, başlık ve kolçak gibi birçok farklı alt parçalardan oluşan ürün grubudur. Bu tekstiller yani döşemelikler teknik tekstil grubunda olup dokuma, örme, deri ve dokusuz yüzeyler gibi birçok çeşitte üretilmektedir. Kullanıldığı bölge ve amaca yönelik olarak koltuklardaki tekstillerin çeşitlerine karar verilmektedir. Aynı zamanda kullanılan lif özellikleri, malzeme bilgileri, boyama metotları gibi birçok parametre kılıf seçiminde önem taşımaktadır. Araçlar dış ortam ürünü olduğundan koltuklar uzun süre aşınmaya, ısıya ve neme maruz kalmaktadır bu yüzden genel olarak poliester lifler dokuma yöntemi ile araç koltuklarında kullanılırlar. Araç koltuğu kullanıcının doğrudan temas ettiği bir bileşen olduğundan hem estetik hem de işlevsellik açısından birçok beklentiye sahiptir. Bu nedenle koltuk döşemelerinden pek çok performans beklentisi bulunmakta ve son kullanıcının kullanımını simüle etmek amacıyla koltuk döşemelerine birçok test ve değerlendirme uygulanmaktadır. Bunlardan en önemlileri aşınma, ısı ve neme maruz bırakılmasıdır. En önemli husus döşemelerin mevcut durumunun korunmasıdır. Bu yüksek lisans tez çalışması, aşınma öncesi ve sonrası, ısıya ve neme maruz kalan döşemelerin karşılaştırılması üzerine yoğunlaşmıştır. Deneysel araştırmada her numunenin reflektansı alınarak renk koordinatlarındaki farklılıklar karşılaştırılmıştır, aynı zamanda kumaşların pürüzlülük değerleri de alınarak aralarındaki ilişki araştırılmıştır. Dış faktörlerin koltuk döşemelerine etkisini araştırmak amacıyla ve optimum seçimlerin yapılmasına yol göstermek amacıyla sonuçlar renk farklılıkları olarak rapor edilmiştir. Elde edilen deneysel sonuçlara göre dokuma ve örme kumaşlar açısından Taber aşınma cihazına verilen tepkilerin farklı olduğu ve aynı zamanda ısı ve nem faktörlerinin her tip kumaş üzerinde aşınma sırasında yüksek oranda dayanım kaybettirdiği bulunmuştur.

The automotive industry holds great importance in world industrial production. It contains many different product groups such as metal, plastic, foam and textile. Automotive textile groups cover an important part of this area. Car seats are one of the most important components in which textiles are used. Seat in the vehicle is a product group consisting of many different sub-parts such as driver, front passenger and rear passenger, as well as backrest, cushion, headrest and armrest. These textiles, mostly upholstery, are in the technical textile group and are produced in many types such as woven, knitted, leather and non-woven surfaces. The types of textiles on the seats are decided according to the region and purpose of use. At the same time, many parameters such as fiber and material properties and dyeing methods are important in upholstery. Since vehicles are outdoor products, the seats are exposed to wear, heat and moisture for a long time, so poliester fibers are generally used in vehicle seats as woven fabrics. Since the car seat is a component that the user comes into direct contact with, it must meet many expectations in terms of both aesthetics and functionality. For this reason, there are many performance expectations from seat upholstery and many tests are applied to seat upholstery in order to simulate the use of the end user. The most important of these are abrasion, exposure to heat and moisture. The most important aspect is to preserve the current condition of the upholsteries. This study focused on the comparison of upholsteries exposed to heat and moisture before and after wear. In the experimental research, the differences in color coordinates were compared by measuring reflectances of each sample and the relationship between roughness values and colour was also investigated. In order to investigate the effect of external factors on seat upholstery and to guide the making of optimum choices, the results are reported as colour differences. According to the experimental results obtained, it has been observed that the reactions to the Taber abrasion device are different in terms of woven and knitted fabrics, and that heat and humidity factors cause high loss of strength during abrasion on all types of fabrics.