İdrarda fitalat ester metabolitlerinin tayini için moleküler baskılanmış polimer temelli katı faz ekstraksiyon metodunun geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, idrardaki monoetil fitalat (MEP), mono-n-bütil fitalat (MnBP) ve mono- (2-etilheksil) (MEHP) fitalat monoesterlerinin gaz kromatografisi-kütle spektrometresi (GC-MS) ile tayini için moleküler baskılanmış polimer temelli bir katı faz ekstraksiyon metodu geliştirildi. Fonksiyonel monomerin metakriloil-amido-L-triptofan metil esteri (MATrp), çapraz bağlayıcının etilen glikol dimetakrilat (EGDMA), başlatıcının 2,2'- azobis(izobutironitril) (AIBN) ve dietil fitalatın (DEP) taklit (dummy) kalıp molekül olarak kullanıldığı poli[(EGDMA-MATrp)] mikroküreleri süspansiyon polimerizasyon tekniği ile sentezlendi. DEP baskılanmış poli[(EGDMA-MATrp)] mikroküreler infrared spektroskopisi (FTIR), taramalı elektron mikroskobu (SEM), Brunauer-Emmett-Teller (BET) ve X-ışını fotoelektron spektroskopisi (XPS) teknikleri ile karakterize edildi. Sentezlenen mikroküreler kullanılarak katı faz ekstraksiyon (SPE) kartuşları hazırlandı. Hazırlanan mikrokürelerin katı faz ekstraksiyon malzemesi olarak kullanılmasıyla geliştirilen metot optimize edildi. Geliştirilen yeni tayin metoduna ilişkin gözlenebilme sınırı (GS), tayin sınırı (TS), doğrusal çalışma aralığı, günler içi ve günler arası tekrarlanabilirlik gibi analitik parametreler belirlendi. İlgili fitalat monoesterler için GS ve TS değerleri sırasıyla 0,04-1,20 µg/L ve 0,15-4,01 µg/L aralığında bulundu. Korelasyon katsayısı kareleri değerleri 0,9778-0,9993 aralığında, yüzde bağıl standart sapma (%BSS) verileri gün içi çalışmalar için 1,10-2,29 ve günler arası çalışmalar için 4,49-9,34 aralığında bulundu. Optimize edilen SPE koşullarında, yeni hazırlanan SPE kartuşu ticari OASIS HLB kartuşuyla karşılaştırıldı. Son olarak, insan idrar örnekleriyle çalışılarak metodun gerçek örneklere uygulanabilirliği belirlendi. Sonuç olarak fitalat monoesterlerin (MEP, MnBP ve MEHP) tayin için yeni bir SPE metodu geliştirildi.In this study, a molecularly imprinted polymer-based solid phase extraction method was developed for the determination of monoethyl phthalate (MEP), mono-n-butyl phthalate (MnBP) and mono-(2-ethylhexyl) (MEHP) phthalate monoesters in urine by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Methacryloyl-amido-L-tryptophan methyl ester of functional monomer (MATrp), crosslinker ethylene glycol dimethacrylate (EGDMA), initiator 2,2'-azobis(isobutyronitrile) (AIBN) and diethyl phthalate (DEP) as dummy template molecule poly[(EGDMA-MATrp)] microspheres were synthesized by suspension polymerization technique. DEP-imprinted poly[(EGDMA-MATrp)] microspheres were characterized by infrared spectroscopy (FTIR), scanning electron microscopy (SEM), Brunauer-Emmett-Teller (BET) and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) techniques. Solid phase extraction (SPE) cartridges were prepared using synthesized microspheres. The developed method was optimized by using the prepared microspheres as solid phase extraction material. Analytical parameters such as limit of detection (LOD), limit of quantification (LOQ), linear range, intra-day and inter-day repeatability were determined for the new detection method developed. LOD and LOQ values were found in the range of 0,04-1,20 µg/L and 0,15-4,01 µg/L for respective phthalate monoesters, respectively. The squares of the correlation coefficient were in the range of 0.9778-0.9993, the relative standard deviation (%RSD) values were found in the range of 1.10-2.29 for intra-day and 4.49- 9.34 for inter-day studies. Under optimized SPE conditions, the novel prepared SPE cartridge was compared to the commercial OASIS HLB cartridge. Finally, the applicability of the method to real samples was determined by working with human urine samples. As a result, a new SPE method was developed for determination of phthalate monoesters.