Türkiye`de kamu malvarlığı: Özelleştirme politikaları ve sorunları

Abstract

Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, Türkiye’de kamu malvarlığı kavramının neleri içerdiği, bu kavramın içine nelerin girdiği, özellikle kamu iktisadi teşebbüslerinin mal varlıklarının, kamu mallan içindeki yeri ve öneminin ne olduğu sorusuna yanıt aranmaya çalışılmıştır. Kamu malvarlığı içinde yeri ve önemi belirlenen KİT'lerin mal varlıklarının özelleştirilmesi politikaları ve karşılaşılan sorunların neler olduğu, özelleştirmenin iktisadi faaliyetlerin doğal bir sonucu mu yoksa yapısal bir değişim anlayışı sonucunda mı ortaya çıktığını araştırılmıştır. Özelleştirmenin toplumsal maliyeti, dünyada ve Türkiye’de yapılan özelleştirme uygulamaları değerlendirilerek ortaya konmuştur. Diğer ülkelerdeki kamu mal varlıkları ve dünyadaki özelleştirme uygulamaları ve yöntemleri karşılaştırma yapmak için çalışmaya dahil edilmiştir. Türkiye’de kamu mal varlığı kavramı ve içine nelerin girdiği konusunda tam bir belirsizlik söz konusudur. Kamu mallan konusunda sağlıklı bir envanter yoktur. Benzer durumlar KİT malvarlığı içinde geçerlidir. KİT'lerin özelleştirilmesi ile ilgili, kararlar alınırken, kaynakların etkin kullanılabilmesi ve yönlendirilebilmesi için firma düzeyinde beliren karlılık kriteri ile yetinilmeyip sosyal verimlilik hesaplarının yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Aynca kamu malvarlığı içinde, KİT'lerin durumu belirlenerek, Türkiye’de özelleştirmenin makro ekonomik açıdan değerlendirmesi gerekmektedir.

In this study prepared as a Ph. D. thesis, it was tried to find answers for the questions of what includes the term of public possession in Turkey, what this term holds, in particular, how much the possession of state-owned economic enterprises in whole public possessions is and how much importance it has. What privatization strategies of the possessions of state-owned economic enterprises whose position and importance that determined in public possession are and what kind of problems faced in this trend, how privatization emerged that whether a natural result of economic activities or a result of a structural change concept is searched. Sociological cost of privatization was brought up by analyzing Turkey and the world applications. Public possessions in other countries and privatization applications and methods in the world were added to the study for comparison There is a completely uncertainty for matter of the public possession and its contents in Turkey. There is no reliable inventory in the matter of public possessions. There is also a similar situation in the state-owned economic enterprises. While making decisions about privatization of the state-owned economic enterprises, it was understood not only be satisfîed with firm-based productivity criteria for using and directing the sources effectively but also necessitate calculating the social productivity level. Besides, it must be analyzed the privatization in Turkey in overview of macroeconomic by determining the state-owned economic enterprises in state-owned possessions.