Millet Yazma Eser Kütüphanesi Feyzullah Efendi koleksiyonu ebrulu ciltleri

Abstract

İlk örneklerine yazı zeminlerinde, hat levhalarının bordürlerinde ve farklı murakkalarda rastladığımız ebru sanatı son elli yıl içinde müstakil bir sanat olarak icra edilmeye başlanmıştır. Bu gelişim ve dönüşümü ortaya çıkarmak eski ebru örneklerini incelemekle mümkündür. İstanbul Millet Yazma Eser Kütüphanesi Feyzullah Efendi Koleksiyonu’nda bu ebrulu ciltlerden oldukça fazla örnekler bulunmaktadır. Bu ebrular üzerine müstakil bir çalışma da yapılmamıştır. Çalışmamızda öncelikle koleksiyon sahibi şeyhülislam Feyzullah Efendi’nin hayatı ele alınmış ve ardından ebru kelimesinin etimolojik kökeni, ebru sanatının tarihçesi, kullanılan malzemeler, ebru çeşitleri hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Daha sonra Feyzullah Efendi Koleksiyonu’ndaki ebrular katalog halinde incelenmiştir. Kataloglama, eser künyelerinin tespit edilmesi ve kompozisyon özelliklerinin değerlendirilmesi suretiyle iki kısımda yapılmıştır. Ortaya çıkan somut veriler ışığında Türk ebru sanatının belli bir döneminde ortaya konan özellikleri tespit edilmeye ve buradan üslupların belirlenmesine çalışılmıştır.Marbling, which is seen in the historical scene on writing floors, on the borders of calligraphy plates and in different murakkas, has started to be performed as an independent art in the last fifty years. It is possible to reveal this development and transformation by examining the old examples of marbling. There are many examples of these marbling bindings in the Feyzullah Efendi Collection of the Istanbul Millet Manuscript Library. No independent study has been carried out on these marblings. In our study, first of all, the life of the collection owner, sheikh al-islam Feyzullah Efendi, was discussed and then the etymological origin of the word ebru, the history of the art of marbling, the materials used, and the types of marbling were given. Afterwards, the marblings in the Feyzullah Efendi Collection were examined in catalog. Cataloging was done in two parts by determining the identifiers and evaluating the composition properties. In the light of the concrete data that emerged, it was tried to determine the features of Turkish marbling art in a certain period and to determine the styles from there.