İlâhi dinlerde ma'bed

Abstract

İbadet, bütün dinlerin ayrılmaz bir fenomenidir. Bu da ancak, ibadetin genellikle topluca yapılması gerektiğinde ister tabii bir yer olsun, ister insan eliyle bu amaç için yapılmış olsun, bir ma'bedde gerçekleşir. Bundan dolayı ma'bedler, tıpkı dinlerin dogmaları, kutsal metinleri gibi ayrılmaz bir unsurudur. Bir bakıma dinlerin tarihi, ma'bedlerin de tarihi demektir veya ma'bedlerin ortaya çıkışı, gelişim süreci ve belirli bir andaki durumu, bu ma'bedin söz konusu olduğu toplumun dini hakkında bir fikir verebilir. Ayrıca ma'bedler, dinlerin daha çok sosyal bir olgu olmasının ve bu olgunun toplumda ve insan coğrafyasında nasıl bir kimlik ve silüet haline geldiğinin göstergesidir. Bu özelliğiyle ma'bed kavramı; dine, kültüre, döneme, mimari anlayışa ve tabii şartlara göre değişse de, fenomen olarak evrensel bir nitelik taşımaktadır.