Sürdürülebilir yapılardaki yangın risklerinin L matris yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Yangın, yapılarda kısa sürede büyük hasarlara sebep olan, kullanıcıların can ve mal güvenliğini tehdit eden bir doğal afettir. Yapı da yangın başladıktan sonra önlemlerin alınması mümkün olmadığından tasarım ve kullanım süreçlerinde yangın güvenlik önlemlerinin alınması ve düzenli aralıklarla sistemlerin işlerliği kontrol edilmelidir. Binalarda tasarım aşamasında alınan kararlar, kullanılan malzemeler ve sistemler olası bir yangında yapının yangına dayanım süresini ve yangının yayılma hızını belirlemektedir. Son yıllarda artan enerji ihtiyacı ile hayatımıza giren sürdürülebilirlik kavramı kapsamında, yapılarda enerjinin korunumu, alternatif enerji kaynaklarından yararlanma, çevreye verilen zararın azaltılmasına yönelik uygulamaları kapsamaktadır. Fosil yakıt kullanımının azaltılması, doğaya CO2 gazı salınımını da azaltacağından uzun vadede ekolojik dengenin bozulmasının önüne geçilmesi amacıyla sürdürülebilirlik kapsamında çeşitli sistemler ve malzemeler geliştirilerek, uygulanmaya başlanmıştır. Son 15 yılda Amerika ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde raporlanan yangın verileri incelendiğinde sürdürülebilir yapılarda kullanılan bazı sistem ve malzemelerin yangın başlattığı veya yangının yayılmasına neden olduğu görülmüştür. Ülkemizde de son 15 yılda görülen büyük yangınlarda da sürdürülebilirlik kapsamında kullanılan malzemelerin yangının yayılmasına sebep olduğu bilinmektedir. Konuyla ilgili yürürlükte olan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında herhangi madde bulunmamaktadır. Tez kapsamında bu konudaki eksiklere dikkat çekilmesi ve risklerin değerlendirilmesi amacıyla uluslararası yeşil bina sertifikasına sahip 11 yapı yerinde incelenmiş, toplanan veriler ile yapılarda kullanılan sürdürülebilir sistemler ve malzemelerden oluşan yangın riskleri belirlenmiştir. Bu risklerin belirlendiği yapılarda sistemin/malzemenin tek başına oluşturduğu yangın riski ve mevcut yangın güvenlik önlemleriyle birlikte oluşan risk L Matris yöntemiyle değerlendirilerek sayısal veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda sürdürülebilir uygulamalara ait risklerin önem dereceleri belirlenerek yapılarda alınması gerekli önlemler ve öneriler sunulmuştur.

Fire is a natural disaster that causes damage to buildings in a short time and threatens the safety of life and property of users. Since it is not possible to take precautions after the fire has started in the building, fire safety precautions should be taken during the design and usage processes and the operability of the systems should be checked at regular intervals. The decisions taken during the design phase of the buildings, the materials and systems used determine the fire resistance time of the building and the rate of fire spread in a possible fire. Within the scope of the concept of sustainability, which has entered our lives with the increasing energy need in recent years, it includes applications for the conservation of energy in buildings, the use of alternative energy sources, and the reduction of damage to the environment.Since reducing the use of fossil fuels will also reduce the emission of CO2 gas to the nature, various systems and materials have been developed and implemented within the scope of sustainability in order to prevent the deterioration of the ecological balance in the long term. When the fire data reported in various countries of America and Europe in the last 15 years were examined, it was seen that some systems and materials used in sustainable buildings started fires or caused the fire to spread. It is known that the materials used within the scope of sustainability in the big fires seen in the last 15 years in our country cause the fire to spread. There is no article within the scope of the Regulation on the Protection of Buildings from Fire, which is in force on the subject.Within the scope of the thesis, 11 buildings with international green building certificate were examined in order to draw attention to the deficiencies in this subject and to evaluate the risks, and the fire risks consisting of sustainable systems and materials used in the buildings were determined with the collected data. In the buildings where these risks are determined, the fire risk created by the system/material alone and the risk that occurs together with the existing fire safety measures are evaluated with the L Matrix method and numerical data are obtained. In line with the data obtained, the degree of importance of the risks of sustainable practices was determined and the necessary precautions and suggestions were presented.