Türk sosyal sigortalar hukukunda kamu görevlilerinin yaşlılık sigortası

Abstract

Kamu görevlileri, istikrarlı gelir ve istihdam özelliklerine sahip olmakla sosyal sigortaların kapsamına alınması en kolay çalışan kategorisini teşkil eder. Nitekim Batı’dakinden farklı bir gelişim seyrini takip eden Türk sosyal güvenlik tarihinde, kamu kökenli ilk primli rejim uygulamalarına 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ordu mensuplarının yetimleri ve emeklilikleri için kurulan sandıklarda rastlanmaktadır. Bu sandıklar, diğer yüzyılın ortalarına kadar sivil memurları da bünyesine alarak çeşitlenmiş ve bunların sayılarında ciddi artışlar görülmüştür. 08.06.1949 tarih ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun yürürlüğüne kadar hayatiyetlerini sürdüren söz konusu sandıklar, sonrasında T.C. Emekli Sandığı Kurumu’na devredilmişlerdir. Primli rejimlerin ülkemizdeki ilk örneklerini teşkil eden bu uygulamaların izine, hali hazırda yürürlükte bulunan ve sosyal sigorta hukukumuzun temel kaynağı olan 5510 sayılı Kanun’da da rastlanabilir. Sosyal sigortalara ilişkin köklü bir geçmişe sahip olan kamu görevlisi statüsündeki sigortalılara ilgili yazında pek az alaka gösterilmiştir. Hâlbuki bilimsel içtihat olması hasebiyle sosyal güvenlik hukukunun yardımcı kaynak birikimini arttıracak bu yöndeki çalışmaların, söz konusu hukuk alanının uygulayıcılarına ve gelişimine önemli katkılar sağlayacağı konusunda şüphe bulunmamaktadır. Bilhassa mevzubahis alanın bu konuya ömrüne vakfetmiş kişileri bile zorlayabilecek düzeydeki karmaşık mevzuat yapısı göz önüne alındığında, meselenin ehemmiyeti çok daha iyi anlaşılabilecektir. Nitekim bu çalışmanın temel gayesi, yukarıdaki tespitlerimize dayanarak çalışmanın merkezine aldığımız kamu görevlilerini ya da 5510 sayılı Kanun’daki ifadesiyle m.4/1-c kapsamındaki sigortalıları, yalnızca yaşlılık sigortası boyutuyla değerlendirmektir.

Public servants are the easiest category of employees to be covered by social insurance, with stable income and employment characteristics. As a matter of fact, in Turkish social security history, which follows a different course of development from that of the West, the first public-based premium regime practices are found in the funds established for the orphans and pensions of the members of the army since the second half of the 19th century. By the middle of the next century, these funds had diversified to include civil servants and their numbers had increased significantly. Dated 08.06.1949 and numbered 5434, these funds survived until the enactment of the Turkish Republic Retirement Fund Law, after which they were transferred to the Turkish Republic Retirement Fund Institution. The traces of these practices, which constitute the first examples of premium regimes in Turkey, can also be found in the Law No. 5510, which is currently in force and is the main source of our social insurance law. Insured public officials, who have a deep-rooted history of social insurance, have received little attention in the relevant literature. However, there is no doubt that studies in this direction, which will increase the auxiliary source reserve of social security law due to its scientific jurisprudence, will make significant contributions to the practitioners and development of the field of law in question. The importance of the issue can be understood much better, especially when the complex legislative structure of the field in question is taken into consideration, which may challenge even those who have devoted their lives to this subject. As a matter of fact, the main purpose of this study is to evaluate the civil servants, or the insured within the scope of Art. 4/1-c, as it is referred to in the Law No. 5510, only in terms of old-age insurance.