İbn Hacer'in Fethu'l-Bâri adlı eserinde kıraat olgusu

Abstract

Bilindiği gibi İslami ilimlerin gelişiminde XV. yüzyıl çok önemli bir yer tutar. Mısır/Memlük âlimi İbn Hacer el-Askalânî (ö. 852/1449 ) söz konusu dönemin en önde gelen isimlerinden biri kabul edilir. Onun 730 hocası, 600'ün üzerinde talebesi ve 300 kadar eseri isimleriyle beraber kitaplarda zikredilir. Fetḥu'l-Bârî, eserleri içerisinde en meşhuru sayılır. Kendi dönemine olduğu kadar sonraki dönemlere de etki eden eserin dikkat çeken özelliklerinden biri 1430'un üzerinde kaynağa atıfta bulunmasıdır. Bunlar arasında günümüze ulaşmayan eserlerin olması da ayrı bir önem arzetmektedir. Kıraat konularının eserdeki yoğunluğu, müstakil bir kitap oluşturacak mahiyettedir. Müellif eserinde Kur'an tarihi, kıraat farklılıkları, şâz kıraatler ve yedi harf gibi kıraat ilminin temel meselelerine dair rivayetleri, kendine has üslubuyla ele almıştır. Çalışmamızda XV. yüzyıl kıraat algısı ve kıraat bibliyografyası, Fetḥu'l-Bârî çerçevesinde incelenmiştir. Tezimiz giriş, üç bölüm ve sonuçtan müteşekkildir. Araştırmamızda İbn Hacer'in görüşleri çerçevesinde kıraat farklılıklarının nasıl bir zenginliğe vesile olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.

As it is known, the 15th century holds a significant place in the development of Islamic sciences. The Egyptian/Mamluk scholar Ibn Hajar al-Asqalani (d. 852/1449) is considered one of the prominent figures of that era. He is mentioned in books alongside the names of his 730 teachers, over 600 students, and around 300 works. Among his works, "Fetḥu'l-Bârî" is regarded as the most famous. One of the remarkable features of this work, which had an impact not only in his time but also in subsequent periods, is its reference to over 1430 sources. The presence of works that have not reached our time among these references adds another layer of importance. The density of discussions on recitation (kıraat) topics in the work is substantial enough to constitute a separate book. The author addresses the fundamental issues of recitation science, such as the history of the Quran, recitation variations, irregular recitations (shaz kıraatler), and the Seven Readings, with his unique style. In our study, the perception of recitation in the 15th century and the recitation bibliography are examined within the framework of "Fetḥu'l-Bârî." Our thesis is composed of an introduction, three chapters, and a conclusion. In our research, we attempt to determine how recitation differences, within the framework of Ibn Hajar's views, contributed to a wealth of knowledge.