Geri dönüştürülmüş polietilen plastiklerde koku problemlerine analitik yaklaşımlar

Abstract

Bu tez çalışması kapsamında; geri dönüştürülmüş polietilen yapılı plastiklerdeki koku problemine neden olan limonen analitinin tayinine yönelik, çözücü ekstraksiyonu metodu ve headspace GC-MS metodu olmak üzere iki metot geliştirildi. Headspace metodu kemometrik yaklaşımlar kullanılarak optimize edildi. Optimizasyon sonrasında, metodun analitik performansını değerlendirmek için doğrusallık, gözlenebilme sınırı (GS), tayin sınırı (TS) ve gün içi ve günler arası tekrarlanabilirlik gibi analitik parametreler belirlendi. Headspace metodu için GS ve TS sırası ile 0,163 mg/kg ve 0,544 mg/kg değerlerinde bulundu. Korelasyon katsayısının karesi 0,996 değerinde, yüzde bağıl standart sapma (%BSS) verileri iki farklı derişimde gerçekleştirilen çalışmada gün içi çalışmalar için 3,37-7,23 ve günler arası çalışmalar için 5,36-9,50 aralığında bulundu. Çözücü ekstraksiyonu metodunda, metodun analitik performansını değerlendirmek için doğrusallık, gözlenebilme sınırı (GS), tayin sınırı (TS) ve gün içi günler arası tekrarlanabilirlik gibi analitik parametreler belirlendi. Çözücü ekstraksiyonu metodu için GS ve TS sırası ile 1,490 mg/kg ve 4,967 mg/kg değerlerinde bulundu. Korelasyon katsayısının karesi 1,00 değerinde, yüzde bağıl standart sapma (%BSS) verileri iki farklı derişimde gerçekleştirilen çalışmada gün içi çalışmalar için 3,31-4,07 ve günler arası çalışmalar için 7,70-3,74 aralığında bulundu. Her iki metodun gerçek numunelere uygulanabilirliği belirlendi. Elde edilen veriler doğrultusunda, metodlar arasındaki farkları karşılaştırmak amacıyla t-testi uygulandı. Son olarak, metotların sürdürülebilirliği; Yeşil Analitik Prosedür Endeksi (GAPI), uygulanabilirliği ise Mavi Uygulanabilirlik Derecesi Endeksi (BAGI) yöntemleriyle değerlendirildi.

In this thesis study, two methods were developed for the determination of limonene, which causes odor problems in recycled polyethylene plastics, as solvent extraction and headspace GC-MS method. The headspace method was optimized using chemometric approaches. After optimization, analytical parameters such as linearity, limit of detection (LOD), limit of quantification (LOQ) and intraday-interday reproducibility were determined to evaluate the analytical performance of the method. For headspace method, LOD and LOQ were found as 0.163 mg/kg and 0.544 mg/kg, respectively. The square of the correlation coefficient was 0.996, and the percent relative standard deviation (%RSD) data were found as 7.23-3.37 for intraday studies and 9.50-5.36 for interday studies in the study carried out at two different concentrations. In the solvent extraction method, analytical parameters such as linearity, limit of detection (LOD), limit of quantification (LOQ) and intraday-interday repeatability were determined to evaluate the analytical performance of the method. For the solvent extraction method, LOD and LOQ were found to be 1.490 mg/kg and 4.967 mg/kg, respectively. The square of the correlation coefficient was 1.00, and the percent relative standard deviation (%RSD) data were found to be 3.31-4.07 for intraday studies and 7.70-3.74 for interday studies in the study carried out at two different concentrations. The applicability of both methods to real samples was investigated, and a t-test was performed to compare them and identify differences. Finally, the sustainability of the methods was also evaluated using the Green Analytical Procedure Index (GAPI), and practicality/blueness was assessed using Blue Applicability Grade Index (BAGI).