Elektrik enerjisi üretiminde kamu ve özel sektör ayrımının makroekonomik etkileri: Türkiye örneği

Abstract

Elektrik enerjisi, ekonomik ve sosyal hayatın gelişmesine katkı sağlarken ülke ekonomilerinin büyümesine de itici güç oluşturan en temel ihtiyaçtır. Nüfus artışı, teknolojik gelişme, üretimde yeni sistemler ve küreselleşme gibi birçok faktörde meydana gelen değişikliklere paralel olarak artmakta olan elektrik enerjisi talebinin karşılanmasında, elektrik üretim santrallerinin araştırılması zorunludur. Kamu ve özel sektör bünyesindeki elektrik enerjisi üretimi hakkında analizin yapıldığı bu çalışmada,1970-2022 dönemini kapsayan yıllık veriler kullanılarak ARDL sınır testi yapılmaktadır. Türkiye’de rekabete açılan elektrik enerjisi üretiminin kamu ve özel sektör tarafından yapılmasının yarattığı etkinin belirlenmesi amacıyla reel GSYH, reel brüt sabit sermaye oluşumu ve fiyatlar genel seviyesi arasındaki ilişki test edilmektedir. Araştırma sonuçlarına göre elektrik enerjisi üretimi, ilgili değişkenleri uzun dönemde etkilemektedir. Özel sektörün elektrik enerjisi üretimi, kamuya kıyasla değişkenler üzerinde daha anlamlı etki yaratmaktadır. Bu yönüyle araştırma, Türkiye’de kamu ve özel sektör tarafından sağlanan elektrik enerjisi üretiminin makroekonomik etkilerini ortaya çıkarmaktadır. Araştırma sonuçlarında Türkiye’nin yürüttüğü enerji politikasının ekonomik etkileri görülmektedir. Enerji yatırımlarında ve planlamalarında yapılan analizin öneminin ortaya çıkartılmasıyla birlikte bu çalışma sonuçlarının Türkiye’nin enerji politikasına yön verebileceği düşünülmektedir. Çalışmadaki yöntem ve çözüm önerileri, elektrik enerjisi sektöründeki serbest piyasa uygulamalarına ışık tutacaktır.This study discusses the significance of electricity in contributing to the economic and social development, as well as the growth of national economies. It emphasizes the increasing demand for electricity due to factors like population growth, technological advancements, new production systems, and globalization. The study analyzes electricity production in both public and private sectors using annual data from 1970 to 2022, employing the ARDL boundary test. It aims to determine the impact of electricityproduction on real GDP, real gross fixed capital formation, and general price levels. The results suggest that electricity production has a long-term influence on the related variables. Private sector electricity production has a more significant effect compared to the public sector. The research sheds light on the macroeconomic effects of electricity production by both public and private sectors in Turkey, revealing the economic impacts of the country's energy policy. The study suggests that the results could guideTurkey's energy policy, highlighting the importance of analysis in energy investments and planning in the electricity sector.