Homokiral epoksitlerin sentezleri ve bazı doğal bileşiklerin total sentezlerindeki kullanımları

Abstract

Bu çalışmada, Darzen koşullarında (-)-mentol kiral yardımcı kullanılarak diastereomerik karışım cis-fenilglisidatlar 2-3a-h sentezlenerek yapıları ve mutlak konfigürasyonları kanıtlanmıştır. Diastereomerik karışım olan cis-fenilglisidatlardan 2-3a,c,h kristallendirme yöntemiyle diastereomerlerine ayrıştırılmıştır. 2-3a-h bileşiklerinin sentezinde sübstitüentlerin etkileri incelenmiştir. Reaksiyon karışımında, elektron çeken sübstitüentlerin etkisi ile kinetik açıdan 3, elektron salan grupların varlığında 2 tercih edildiği için daha baskın oluştuğu ve bu etkilerin Hammett tipi eşitlik log(2/3)X = ρσΙ + log(2/3)X=H (ρ = -0.35) ile lineer korelasyonu kanıtlanmıştır. Homokiral epoksitlerin kullanımı ile taxol yan zincir öncüsü (+)-8 ve enantiyomeri (-)- 8 sentezlenmiştir. Ritter reaksiyonunda yan ürün olarak oluşan cis-oksazolin karboksilatların 6/7a,h hidrolizleri sonucunda C-5 karbonunun epimerleşmesi ile (-)-8 ve (+)-8 sentezlenmiştir. Taxol yan zinciri (-)-17 ve enantiyomeri (+)-17, 2a ve 3a bileşiklerinin ayrı ayrı kullanılarak veya 2-3a diastereomerik karışım kullanılarak başarı ile sentezlenmiştir. 11-12a O-benzoillenmiş azidlerin metanol içinde ve oda sıcaklığında kristallendirilmesi ile diastereosaf 11a ve 12a bileşikleri elde edilmiştir. İlk defa azidlerin indirgenmesinde kullanılan TMSCl/Zn sistemi geliştirilmiştir. İndirgenmenin muhtemel mekanizması açıklanmıştır. Cytoxazone enantiyomerlerinden 4-epi (-)-22 ve 5-epi-cytoxazone (+)-22 sentezlenmiştir. Taxol yan zincir ve enantiyomerinin imidazolin-3-oksitler üzerinden sentezi için geliştirilen farklı bir yaklaşımın ilk adımı olarak Reformatsky reagentini imidazolin-3- oksitlere katmak suretiyle ilgili 23-26 yapıları başarı ile sentezlenmiştir. Bu arada grubumuz tarafından literatüre kazandırılan imidazolin-3-oksitlerin deoksijenasyonu kantitatif oranlarda gerçekleştirilmiştir.In this study, diastereomeric mixture of cis-phenylglycidates 2-3a-h was synthesized by using (-) mentol chiral auxiliaries in Darzen conditions and also their structure and absolute configuration were established. 2-3a,c,h was seperated its diastereoizomers from the cisphenylglycidates diastereomeric mixture over crystallisation. Effect of substituents was examined in the synthesis of 2-3a-h compounds. In the reaction mixture, because kinetically with the effect of electron withdrawing substituients compound 3 and with the existance of electron donating substituents compound 2 were prefered, effect of substituients becoming more dominant and, the linear correlation of these effects with Hammet type equation (log(2/3)X = ρσΙ + log(2/3)X=H ) were proven. Taxol side chain precursor (+)-8 and its enantiomer (-)-8 were synthesized by homochiral epoxides. (-)-8 and (+)-8 were synthesized with epimerization of C-5 carbon following the hydrolysis of cis-oxazoline carboxylates which were formed from Ritter reaction as by products. Synthesis of taxol side chain (–)-17 and its enatiomer (+)-17 carried on with successfully by using 2a and 3a compounds seperately or diastereomeric mixture. Diastereopure 11a and 12a compounds were obtained with crystalization of 11-12a Obenzoylated azides in methanol at room temperature. It was the first time using of TMSCl/Zn system for the azide reduction. Probable mechanism of the reduction was elucidated. 4-epi (-)- 22 and 5-epi- Cytoxazone (+)-22 which were Cytoxazone epimers were synthesized. As a first step of different approach for the synthesis of taxol side chain and its enantiomer via imidazoline-3-oxides, 23-26 compounds were synthesized successfully by the reaction of Reformatsky reagent with imidazoline-3-oxides. In addition, deoxyjenation of imidazoline-3-oxides, which were brought in the literature by our research group, was accomplished in quantitative ratios.