Bursa ilinde ekin karaböceği (tenebroides mauritanicus (L.) , col. ostomatidae) üzerinde morfolojik ve biyolojik çalışmalar

Abstract

Bursa'da 1996-1998 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışmada Ekin karaböceği (T. mauritanicus 'nin morfolojisi ve biyolojisi üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Çalışmalar 27±1 °C sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve karanlık koşullar ile böceğin doğal olarak yaşadığı un fabrikalarında yürütülmüştür. Biyolojik çalışmalarda T. mauritanicus, buğday taneleri ve kepek-un karışımı ile beslenerek iki farklı besinin böceğin biyolojisi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmalar sonucunda T. Mauritanicus' un Bursa ilinde yaygın olmadığı ve erginlerin Haziran ayı başlarında görüldüğü belirlenmiştir. Ekin karaböceğinin değişik biyolojik dönemlerinin morfolojik özellikleri ve gelişme süreleri tespit edilmiş, buğday taneleri ile beslenmiş olan dişi yumurtalarının kuluçka süresi ortalama 4.01 gün olarak belirlenmiştir. Larvalar genellikle 5 dönem geçirmektedir. Buğday taneleri ve kepek-un karışımı ile beslenen larvaların gelişme süreleri sırasıyla ve ortalama olarak 171.3±106.8(53-316) ve 194.3±64(50-297) gün olarak bulunmuştur. Bu larvalardan elde edilen pupaların gelişme süreleri ise her iki besin ortamında da ortalama 12 gün sürmüştür. Böylece T. mauritanicus' un buğday tanelerindeki gelişme süresi minimum 68 gün, maximum 362 gün olarak saptanmıştır. Erginlerden elde edilen yumurta sayısı buğday tanelerinde beslenme durumunda 103.8 adet, elde edilen yumurtaların açılım oranları ise % 95 olarak bulunmuştur. Bunlara ek olarak cinsiyet oranı (dişi: erkek), buğday taneleri veya kepek-un karışımı ile beslenmeye göre sırasıyla 2: 1 ve 1.06: 1 olarak saptanmıştır.

In this study, Investigations on the morphology and biology of Cadelle( T. mauritanicus) were carried out in Bursa Province from 1996 to 1998. The studies were done in laboratory 27±1 °C temperature and %65±5 relative humidity both dark conditions and under natural conditions where T. mauritanicus live in. In biological studies, it was investigated that of two different nourishment on T. mauritanicus is biology after rearing with grain and bran-flour mix in the biological studies. At the end of the studies, it was determined that T. mauritanicus were not common in Bursa. The adults emerged in early June. The morphology of different biological stages and development periods of 71 mauritanicus were determined. The eggs laid by female developed on grain were incubated in 4.01 days. Larvae usually pass through 5 stages. The development period of larvae feeding on grain and bran-flour mix were an average of 171.3±106.8(53-316) and 194.3±64(50-297) days, respectively. On the other hand, pupa stages developed in both nourishment were 12 days, on average. Thus, development period was found min.68, max. 362 days on grain. The number of eggs which laid by adult beetles developed on grain was 103.8 and hatchability of these eggs was found as %95. In addition, sexual ratio (female:male) of adults feeding on grain and bran-flour mix were found to be 2: 1 and 1.06: 1, respectively.