Türkiye’de robotik süt sağım sistemi kullanan çiftliklerin yönetim uygulamalarının araştırılması

Abstract

Bu araştırmada, robotik sağım sistemli (RMS) çiftliklerin Türkiye’de nasıl tasarlandığı ve yönetildiğini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın yapıldığı dönemde tümü ithal ürün olan beş farklı marka RMS tespit edilmiş olup, bu sistemlerin kurulduğu süt çiftlikleriyle 61 adet sorudan oluşan bir çevrimiçi anket yapılmıştır. Ankette sırasıyla çiftlik, robotik sağım sistemi, yemleme stratejisi, meme sağlığı, çiftlik hijyeni, robot hijyeni, robot/inek yönetimi ve süt üretimi gibi sekiz ana başlıkta sorular sorulmuştur. Anket için 114 adet çiftlik ile görüşülmüş ve 2025 yılı Mayıs ayı sonuna kadar 68 adet çiftlikten dönüş olmuştur. Çalışmadaki sonuçlara göre, çiftliklerde toplam 198 adet robotik sağım sistemi bildirilmiştir. Çiftliklerin %44’ünün tek robotlu, %28’inin ise iki robotlu planlandığı, kalan %28’inin ise 3 ve üzeri robota sahip olduğu görülmüştür. Araştırmada çiftliklerin %71’ü serbest inek trafiğini, %29’sı ise zorunlu trafik sistemini tercih etmişlerdir. Ayrıca çiftliklerin %60’ı ineklerini gruplandırmadığı, %54’ü mevcut inekleriyle robotik sisteme geçiş yaptıklarını belirtmiştir. Robotlu sağıma geçtikten sonra hayvanlarını elden çıkaran çiftliklerin oranı %69 olarak tespit edilmiştir. Robot sistemin satın alınma sebeplerine sırasıyla, süt üretimini artırması, meme sağlığını iyileştirmesi, ilave işgücü olmadan sürüyü büyütme imkanı ve minimum çalışma saatleri en fazla verilen cevaplar olmuştur. Çiftliklerin %88’i robot sistemin beklentilerini büyük oranda karşıladığını ve çok memnun olduklarını, %12’si ise kısmen ihtiyaçlarını karşıladığını belirtmişlerdir. Ankete katılan tüm RMS kullanıcıları, robot sisteme geçişlerinin kendileri ve inekleri için stres seviyelerini azalttığını, RMS sayesinde çiftlik içindeki diğer idari görevlere ve en önemlisi de kendileri ve aileleri için daha fazla zaman ayırdıklarını belirtmişlerdir.In this study, it was aimed to determine how farms with robotic milking systems (RMS) are designed and managed in Turkey. At the time of the research, five different brands of RMS, all of which are imported products, were identified and an online survey consisting of 61 questions was conducted with dairy farms where these systems were installed. In the survey, questions were asked under eight main topics such as farm, robotic milking system, feeding strategy, udder health, farm hygiene, robot hygiene, robot/cow management and milk production respectively. For the survey, 114 farms were interviewed and 68 farms returned by the end of May 2025. According to the results of the study, a total of 198 robotic milking systems were reported in the farms. It was observed that 44% of the farms were planned with one robot, 28% with two robots, and the remaining 28% had 3 or more robots. In the research, 71% of the farms preferred free cow traffic and 29% preferred compulsory traffic system. In addition, 60% of the farms stated that they did not group their cows and 54% stated that they switched to the robotic system with their existing cows. The rate of farms that disposed of their animals after switching to robotic milking was 69%. The most common answers to the reasons for the purchase of the robot system were, respectively, increasing milk production, improving udder health, the opportunity to increase the herd without additional labour and minimum working hours. 88% of the farms stated that the robotic system met their expectations to a great extent and they were very satisfied, while 12% stated that it partially met their needs. All RMS users surveyed stated that their transition to the robotic system has reduced stress levels for themselves and their cows, and thanks to RMS, they have more time for other administrative tasks within the farm and most importantly for themselves and their families.