Değişik ülkelerde mastitis kontrol programları

Abstract

Mastitis kontrol programlarının temel amacı, süt üreticisinin mastitis nedeniyle ekonomik kaybının önlenmesidir. Mastitis sonucu sütün nitelik ve niceliği değişerek üretim maliyetlerini arttırmakta, özellikle gelişmekte olan ülkelerde büyük süt kayıplarına yol açmaktadır. Hemen hemen tüm mastitterin sebebi mikrobiyal enfeksiyonlar olup, mastitis kontrol programlarının pratikteki amaçları bu enfeksiyonları azaltmaktadır. Mastitis, inekler arasındaki çok karışık genetik ilişkiler, çok sayıdaki patojen mikroorganizmalar ve çok farklı epidemiyolojik faktörler sonucu oluşur¹. Enfeksiyonların % 80 den fazlasının, Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactia, Streptococcus dysgalactia ve Streptococcus uberis gibi majör patojenler tarafından meydana getirildiği bilinmektedir. Ancak coliformlar, pseudomonas ve diğer patojen tiplerde önemli sürü problemleri oluşturabildiğinden, mastitis kontrolünde ortak bakış açısı, hastalığın tek bir ineğin sağıtımından ziyade, sürü bazında enfeksiyonlara' engel olunabilmesidir. İlave olarak belirtilmesi gerekir ki, Corynebacteria bovis ve microcoklarda küçük yangılar oluşturmaları nedeniyle önemsenmemelerine karşın, tüm mastitis enfeksiyonlarının dörtte birinden fazlasını teşkil etmektedirler.Farklı şiddetteki mastitisler oluşurken, vakalar bireysel olarak klinik veya subklinik olarak kolaylıkla ayrılabilmektedir. Ancak sürüde oluşan bir klinik mastitis vakasına karşın 15 ile 40 subklinik vaka oluşmakta ve subklinik enfeksiyonların büyük çoğunluğu klinik vaka şekline dönüşebilmektedir². Mastitis kontrolu için en uygun metodlar, eradikasyon, immunizasyon, tedavi, dirençli inekler yetiştirme ve belkide en önemlisi gelişen teknolojik imkanları yetiştirmeye uygulamak olmalıdır³.