Nilüfer ilçesi sürdürülebilir akıllı ulaşım sistemlerinin coğrafi açıdan değerlendirilmesi: Paylaşımlı mikromobilite araçları örneği

Abstract

Mobil bir varlık olan insan, var oluşundan itibaren çeşitli amaçlar doğrultusunda bir noktadan başka bir noktaya ulaşma ihtiyacı duymuştur. Bu hareketlilik en ilkel anlamda insanoğlunun kendi uzuvlarını ve yer yön duygusunu kullanmasıyla başlayıp Endüstri 4.0’ın getirdiği teknolojik değişim ve dönüşümlerle birlikte ulaşımda farklı bir boyuta geçilmesine neden olmuş zamanla kaynakların adil ve eşit biçimde kullanılması ve gelecek nesillere de aktarılması düşüncesiyle sürdürülebilir akıllı ulaşım sistemleri kavramı doğmuştur. Bu çalışmada Bursa ili Nilüfer ilçesi merkez mahallelerindeki akıllı ulaşım örneği paylaşımlı mikromobilite araçlarının coğrafi bakış açısıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel yaklaşım kapsamında durum çalışması deseni ile yürütülmüştür. Veri toplama sürecine gözlem tekniği kullanarak başlanmış olup ardından Nilüfer ilçesi merkez mahallelerinden örneklem olarak belirlenen mahallelerde rastlantısal örnekleme göre seçilmiş 70 kişilik katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme, belediye ve özel e-skuter firması ile derinlemesine görüşme teknikleri ile veri toplanmıştır. Görüşme sonucunda elde edilen veriler MAXQDA programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi ve durum çalışması sonucunda paylaşımlı mikromobilite araç kullanıcılarının çeşitli demografik özellikleri (yaş, meslek, cinsiyet eğitim durumu vb.) ve kullanıcıların kullanma sebepleri, kullanmayan katılımcıların kullanmama sebepleri ortaya konulmuş ve bu araçlar hakkında genel durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Paylaşımlı mikromobilite araçlarının yer seçiminde yalnızca fiziki unsurlar (yükselti, eğim, engebe, iklim vb.) veya beşerî unsurların (nüfus, yerleşme özellikleri, ekonomik özellikler vb.) değil, her iki coğrafi unsurun beraber değerlendirilmesi gerektiği kanısına varılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde paylaşımlı mikromobilite araçlarının konumlandırılmasında coğrafi faktörlerin oldukça önemli bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Human being, a mobile being, has needed to reach from one point to another point for various purposes since its existence. This mobility started with the use of human beings' own limbs and sense of direction in the most primitive sense, and with the technological changes and transformations brought by Industry 4.0, it has led to a different dimension in transportation, and over time, the concept of sustainable intelligent transportation systems was born with the idea of using resources fairly and equally and transferring them to future generations. In this study, it is aimed to examine the smart transportation example of shared micromobility vehicles in the central neighbourhoods of Nilüfer district of Bursa province from a geographical perspective. The study was conducted with case study design within the scope of qualitative approach. The data collection process started with observation technique and then data were collected through semi-structured interviews with 70 participants selected according to random sampling in the neighbourhoods selected as a sample from the central neighbourhoods of Nilüfer district, and in-depth interviews with the municipality and private e-skuter company. The data obtained as a result of the interviews were analysed with MAXQDA software. As a result of the analysis of the data obtained and the case study, various demographic characteristics of the users of shared micromobility vehicles (age, occupation, gender, educational status, etc.) and the reasons for the use of the users, the reasons for the non-use of the participants who do not use them, and the general situation about these vehicles was evaluated. It has been concluded that not only physical factors (elevation, slope, hillside, climate, etc.) or human factors (population, settlement characteristics, economic characteristics, etc.), but both geographical factors should be evaluated together in the location selection of shared micromobility vehicles. As a result of the findings obtained, it has been concluded that geographical factors have a very important effect on the positioning of shared micromobility vehicles.