Şema terapi odaklı müdahale programının üniversite öğrencilerinin pozitif şema ve sosyal kaygı düzeylerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada şema terapi odaklı müdahale programının üniversite öğrencilerinin pozitif şema ve sosyal kaygı düzeylerine etkisi incelenmiştir. Araştırmada ilk olarak müdahale programının geliştirilmesi için pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulamadan sonra şema terapi odaklı müdahale programı revize edilmiştir. Şema terapi odaklı müdahale programının üniversite öğrencilerinin pozitif şema ve sosyal kaygı düzeylerine etkisinin belirlenmesi için deney, kontrol ve plasebo grupları oluşturulmuştur. Farklı bölümlerde eğitim alan üniversite öğrencilerden deney grubu 13 (13 kadın), kontrol grubu 13 (12 kadın, 1 erkek) ve plasebo grubu 13 (12 kadın, 1 erkek) kişiden oluşmuştur. Deney grubuna şema terapi odaklı müdahale programı, plasebo grubuna kariyer planı oluşturma programı uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Pilot çalışmada deney ve kontrol gruplarına ön test, son test ve izleme testi yapılmıştır. Pilot çalışma tamamlandıktan sonra deney ve kontrol grupları arasındaki farklar istatiksel olarak analiz edilmiştir. Ana çalışmada deney, kontrol ve plasebo gruplarına ön test, son test ve izleme testi yapılmıştır. Ana çalışma tamamlandıktan sonra deney, kontrol ve plasebo grupları arasındaki farklar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın veri analizinde Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis-H Testi, Friedman Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Pilot uygulamanın sonuçlarına göre şema terapi odaklı müdahale programı üniversite öğrencilerinin uyum bozucu şema, sosyal kaygı alt boyutlarından kaygı-korku ve kaçınma puanlarını anlamlı şekilde azaltmıştır ancak pozitif şema düzeylerine anlamlı olarak etki etmemiştir. Ana uygulama sonuçlarına göre şema terapi odaklı müdahale programının üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı alt boyutlarından kaygı-korku ve kaçınma puanlarını anlamlı şekilde azalttığı pozitif şema puanlarını ise anlamlı şekilde artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.In this study, the effect of schema therapy-oriented intervention programme on positive schema and social anxiety levels of university students was examined. Firstly, a pilot study was conducted to develop the intervention programme. After the pilot application, the schema therapy focused intervention programme was revised. Experimental, control and placebo groups were formed to determine the effect of schema therapy focused intervention programme on positive schema and social anxiety levels of university students. The experimental group consisted of 13 (13 females), the control group consisted of 13 (12 females, 1 male) and the placebo group consisted of 13 (12 females, 1 male) university students studying in different departments. Schema therapy focused intervention programme was applied to the experimental group and career plan creation programme was applied to the placebo group. No intervention was applied to the control group. After the pilot study was completed, the differences between the experimental and control groups were statistically analysed. In the main study, pre-test, post-test and follow-up test were performed for the experimental, control and placebo groups. After the main study was completed, the differences between the experimental, control and placebo groups were statistically analysed. Mann-Whitney U Test, Kruskal Wallis-H Test, Friedman Test and Wilcoxon Signed Ranks Test were used in data analysis. According to the results of the pilot application, the schema therapy-focused intervention programme significantly decreased the anxiety-fear and avoidance scores of university students' maladaptive schema, social anxiety sub-dimensions, but did not significantly affect the positive schema levels. According to the results of the main application, it was concluded that the schema therapy-focused intervention programme significantly decreased the anxiety-fear and avoidance scores of the social anxiety sub-dimensions of the university students and significantly increased the positive schema scores.