Lazer kaynağı ile birleştirilmiş farklı türdeki yüksek/ultra yüksek mukavemetli çeliklerde mekanik ve mikroyapı ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

Son yıllarda otomotiv endüstrisinde Ar-Ge çalışmaları genel itibariyle araç hafifletme üzerine yoğunlaşmıştır. Bu bağlamda, otomotiv sektörü daha hafif tasarımlara olanak sağlayacak ultra yüksek mukavemetli çelik sacları otomobil yapısal bileşenlerinde, yan darbe kirişlerinde ve tamponlarda kullanmaya başlamıştır. Gün geçtikçe de bu çeliklerin otomotiv endüstrisindeki kullanımları artmaktadır. Kullanımı giderek artan bu çeliklerin kaliteli bir şekilde birleştirilmesi önemli bir araştırma konusudur. Lazer kaynağının endüstriyel imalattaki önemi hassas ve yüksek kalitede birleştirme sağladığı için giderek artmaktadır. Geleneksel kaynak yöntemleriyle kıyaslandığında lazer kaynağının üstünlüğü yüksek ısı yoğunluğu ve ışın odaklanma çapının düşük olması esasına dayanır. Bu da, kaynak ısısından etkilenen alanın daha dar olması anlamına gelmektedir. Bu anlamda daha düşük ısı girdisi, daha düşük kalıntı gerilmeler ve çarpılmalar, yüksek kaynak hızı, derin nüfuziyet, kusursuz kaynak profili, yüksek yapısal dayanım, estetik açıdan güzel görünüm, taşlama gerektirmemesi, yüksek derinlik genişlik oranına sahip dar kaynak dikişi, otomasyona uygunluk lazer kaynağının sağladığı öncelikli avantajlar arasında sayılabilir. Günümüzde kullanılan tüm kaynak yöntemlerinde kaynak bölgesinde ve çevresinde istenmeyen mukavemet düşüşleri meydana gelmektedir. Kaynak kalitesinin istenen seviyede olabilmesi ancak uygun kaynak parametrelerini seçimiyle mümkün olabilmektedir. Tez kapsamında, otomotiv endüstrisine yönelik ultra yüksek mukavemetli DP800, DP1000, DP1200 ve Usibor1500 çeliklerinin lazer kaynağı ile birleştirmelerinde kaynak parametreleri, mikro yapı, mekanik özellikler ve kırılma özellikleri arasındaki ilişkilerin deneysel olarak ortaya konulup otomotiv sektöründeki uygulamada kullanılabilecek lazer kaynak parametre aralığının (veya parametreleri) belirlenmesi amaçlanmıştır.

In recent years, in the automotive industry R&D activities are generally focused on vehicle weight reduction. For this reason, the automotive sector has begun to use ultrahigh strength steel sheets in automotive structural components, side impact beams and bumpers that will allow for lighter designs. The use of these steels in the automotive industry is increasing day by day. And, its important research topic to joining these steels with high quality. The importance of laser welding in industrial manufacturing has been increasing, as its provides a precise and high quality joint. Compared to conventional welding methods, the superiority of the laser welding is based on the principle of high energy density and low beam focusing diameter. This means a narrower area affected by welding heat. In this sense, low heat input, lower residual stresses and distortions, high welding speed, deep penetration, perfect welding profile, high structural strength, aesthetically pleasing appearance, no grinding requirement, narrow weld seam with high depth / width ratio and suitability for automation are among the primary advantages that the laser welding provides. In all current welding methods, undesirable strength decreases occur in the weld zone and its around due to the applied welding methods. The welding quality can only be achieved at the desired level by selecting appropriate welding parameters. In the thesis, the relationship between microstructure, mechanical and fracture properties of selected ultrahigh strength steel sheets (DP800, DP1000, DP1200 and Usibor 1500 steels) according to their welding parameters will be determined and the laser welding parameter range (or parameters) that can be used in the automotive sector will be determined.