Bursa Harmancık ilçesi ağızları

Abstract

Bu çalışmada, Bursa iline bağlı Harmancık ilçesi yerli ağzının morfolojik ve fonetik özellikleri tespit edilerek ölçünlü dile göre farklılık gösteren yapılar ortaya konmuştur. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak derlemeye dayalı nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Bu doğrultuda Harmancık ilçesine bağlı yerli köy ve mahallelerden kaynak kişilerle yüz yüze görüşmeler yapılmış, elde edilen metinler çeviri yazı sistemiyle yazıya aktarılmıştır. Çalışma; “İnceleme”, “Metinler” ve “Sözlük” olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde ağızda görülen ses bilgisel ve şekil bilgisel özellikler tespit edilerek Türkiye Türkçesi ile olan benzerlik ve farklılıklar vurgulanmıştır. Metinler bölümünde kaynak kişilerden elde edilen doğal konuşma örnekleri çeviri yazıya dönüştürülmüştür. Sözlük bölümünde ise ölçünlü dilde olmayan ya da ölçünlü dile göre farklı biçimde kullanılan kelimeler derlenerek ağız özelliklerini yansıtan bir sözlük oluşturulmuştur. Harmancık ağzı üzerine daha önce müstakil bir ağız araştırması yapılmamış olması bakımından bu çalışmanın alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Elde edilen veriler hem yerel dil unsurlarının korunmasına hem de Türkiye Türkçesinin ağız özelliklerinin belgelenmesine katkı sunmaktadır.

In this study, the morphological and phonetic features of the local dialect of Harmancık district of Bursa province were determined and structures that differ from the standard language were revealed. A qualitative research approach based on compilation was adopted as the data collection method. Face-to-face interviews were conducted with informants from the local villages and neighborhoods of Harmancık, and the resulting texts were transcribed using a transcription system. The study consists of three main sections: "Analysis," "Texts," and "Dictionary". The analysis section identified the phonological and morphological characteristics of the dialect, highlighting similarities and differences with Turkish. In the text section, natural speech samples obtained from the informants were transcribed. In the dictionary section, words that are not in the standard language or are used differently than the standard language were compiled and a dictionary reflecting dialect characteristics was created. Given that no independent dialect research has been conducted on the Harmancık dialect before, this study is expected to contribute to the literature. The data obtained contributes both to the preservation of local language elements and to the documentation of the dialect characteristics of Turkish in Turkey.