Muhibbî Dîvânı (3000 – 3500. gazeller) (bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)

Abstract

TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizini ve İşlevsel Sözlüğü) projesi ile edebi metinlerdeki sözcüklerin anlamları bağlamdan hareketle sisteme kaydedilmektedir. Bu şekilde kelimelerin dönemsel kullanımlarına ışık tutularak dilin tarihsel gelişiminin takip edilmesi ve metinlerin daha kolay anlaşılıp yorumlanması hedeflenmektedir. Bu çalışmada Muhibbî’nin 501 gazeli (3000 – 3500. Gazeller), Kemal YAVUZ ve Orhan YAVUZ tarafından neşredilen “Muhibbî Dîvânı-Bütün Şiirleri” adlı eser kaynak alınarak TEBDİZ sistemine yüklenmiş ve kelimeler bağlam içerisinde değerlendirilmiştir. Oluşturulan bağlamlı dizin yardımıyla ilgili gazellerdeki unsurlar incelenmiş, beyitlerden örnekler verilerek bu unsurlar desteklenmiştir. Bu şekilde Muhibbî’nin iç dünyası, hayat görüşü ve sosyal hayata dair unsurlar incelenerek ortaya konulmuştur.

With the TEBDİZ (Contextual Index and Functional Dictionary of History and Literary Texts) project, the meanings of words in literary texts are recorded in the system based on the context. In this way, it is aimed to follow the historical development of the language and to make the texts easier to understand and interpret by shedding light on the periodic use of words. In this study, Muhibbî's 501 ghazals (3000 – 3500. Ghazals) were uploaded to the TEBDİZ system by taking the work titled "Muhibbî Dîvânı-All Poems" published by Kemal YAVUZ and Orhan YAVUZ as a source, and the words were evaluated within the context. With the help of the contextual index created, the elements in the related ghazals were examined, and these elements were supported by giving examples from the couplets. In this way, Muhibbî's inner world, his view of life and elements of social life such as war tools used in daily life and musical elements were examined and revealed.