Türk resminde deniz hamamları

Abstract

Bu tez Evliya Çelebi (1611-1682)’ye göre 17. yüzyılda görülen fakat 19. yüzyılın ilk yarısında İstanbul’un sahil şeridine yayılan deniz hamamlarının Türk resmindeki önemini belirten bir çalışmadır. Deniz kıyısına kurulan iskelelerin ucunda yer alan ahşap deniz hamamları, umumi ve hususi olarak sınıflandırılırken umumi olanlar, kadın ve erkeklere mahsus olarak ikiye ayrılmaktadır. Elde edilen veriler ışığında Salıpazarı, Bakırköy, Bebek, Tarabya, Moda, Fenerbahçe gibi on dört farklı semte göre sınıflandırılan deniz hamamlarına dair pek çok detaylı bilgi edinilmiştir. Bu sayede Türk resmindeki deniz hamamı örnekleri arasında değerlendirmeler ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında ele alınan deniz hamamı resimleri Türk, Batılı ve azınlık ressamlar tarafından resmedilmiştir. Taş baskı, karikatür ve illüstrasyon gibi resim sanatının farklı disiplinlerinde de deniz hamamı eserlerine rastlanmıştır. Araştırma sonucunda yüzlerce eser üzerinden hem dönem içindeki resim beğenisi, hem eserlerin özellikleri ve içerikleri, yazılı kaynaklar, sosyal yaşam etkileri deniz hamamı nizamnamesi ışığında analiz edilmiştir.

According to Evliya Çelebi were seen sea bath in the 17th century but sea baths had been spreading coastline of the Istanbul in the 19th century. This thesis indicates the significance of the sea bath in Turkish Painting. Wooden sea baths located at the ends of the piers built on the seashore are classified as public and private. Public ones classified as women and men. New information is obtained about sea baths classified according to fourteen different districts like Salıpazarı, Bakırköy, Bebek, Tarabya, Moda, Fenerbahçe. These studies were revealed most clear assessment while make a comparison with the examples of Turkish Painting. Sea bath paintings were painted by local, western and minority painters are one of the subjects discussed within this working. Sea bath works were also found in different disciplines of painting art like lithography, caricature, magazine, book illustration. Over hundreds of works, both the admiration of painting in the period, the features and contents of the works, written sources, social life effects and certain sea bath regulations were analyzed.