Müzik ve politik söylem: YouTube'da Filistin direnişi üzerine bir söylem analizi

Abstract

Bu çalışma, müziğin yalnızca estetik bir uğraş değil, kolektif kimliğin, hafızanın ve siyasal tahayyülün kurulduğu bir pratik olduğuna dair inançla kaleme alınmıştır. Dijitalleşmenin gündelik hayatı ve kamusal tartışmaları dönüştürdüğü bir dönemde, YouTube gibi platformlar politik söylemin üretildiği başlıca mekânlara dönüşmüş; şarkılar, duyguyu ve anlamı aynı anda örgütleyerek geniş kitlelere ulaşma gücünü pekiştirmiştir. Bu tez, Türkiye’de YouTube’da yayımlanan Filistin temalı şarkıların hangi ideolojik çerçeveler aracılığıyla seslendiğini incelemektedir. Çalışmanın çıkış noktası, Filistin meselesinin Türkiye’de farklı ideolojik gelenekleri buluşturan güçlü bir duyarlılık alanı oluşturmasıdır. Bu bağlamda tez, sözel ifadeler ile görsel öğelerin birlikte oluşturduğu müzikal söylemi, Teun A. van Dijk’ın Eleştirel Söylem Analizi çerçevesinden değerlendirerek, ‘biz/öteki’ sınırlarının nasıl kurulduğunu, meşrulaştırma stratejilerinin hangi duygulanım kipleriyle pekiştirildiğini görünür kılmayı amaçlar. İnceleme, dört sol, dört muhafazakâr/İslamcı ve iki bağımsız eserden oluşan on şarkılık bir seçki üzerinde yürütülmüştür. Burada ifade edilen görüşler, sahadaki çeşitliliği tek bir kalıba sıkıştırmadan, farklı ideolojik seslerin ortaklaştığı ve ayrıştığı noktaları dikkatle tartışmayı hedefler. Araştırma boyunca kamuya açık içerikler kullanılmış, alıntılar bağlamsal doğruluk gözetilerek verilmiş, kişisel verilerin ifşasından kaçınılmıştır. Bulguların genellenebilirliği örneklemle sınırlıdır; ancak karşılaştırmalı okuma, alandaki tartışmalara yeni kavramsal bağlantılar önermektedir. Metin, müzik ve siyaset ilişkisine ilgi duyan araştırmacılara, iletişim ve kültürel çalışmalar öğrencilerine ve dijital aktivizm sahasında çalışanlara bir başvuru zemini sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın dili ölçülü ve analitiktir; genellemeci yargılardan kaçınır, farklı ideolojik konumların sesini metinsel sadakatle aktarmaya özen gösterir. Temkinli genellemeler tercih edilmiştir.This study has been written with the conviction that music is not merely an aesthetic pursuit but a practice through which collective identity, memory, and political imagination are constituted. In a period when digitalization is transforming everyday life and public debate, platforms such as YouTube have become primary sites for the production of political discourse; songs, by organizing affect and meaning simultaneously, have strengthened their capacity to reach broad audiences. This thesis examines the ideological frameworks through which Palestinian-themed songs released on YouTube in Turkey speak. The point of departure is the observation that the Palestinian question forms a powerful field of sensibility in Turkey that brings together diverse ideological traditions. In this context, the thesis analyzes the musical discourse formed by the interplay of verbal expressions and visual elements through Teun A. van Dijk’s Critical Discourse Analysis, with the aim of making visible how “us/them” boundaries are constructed and which affective modalities reinforce strategies of legitimation. The analysis is conducted on a corpus of ten songs: four leftist, four conservative/Islamist, and two independent works. The views presented here aim to discuss—without compressing the field’s diversity into a single mold—the points at which different ideological voices converge and diverge. Throughout the research, publicly available materials were used; quotations were provided with attention to contextual accuracy, and the disclosure of personal data was avoided. The generalizability of the findings is limited to the sample; however, the comparative reading proposes new conceptual linkages to ongoing debates in the field. The text seeks to provide a point of reference for researchers interested in the relationship between music and politics, students of communication and cultural studies, and those working in digital activism. Its language is measured and analytical; it avoids sweeping judgments and strives to convey the voices of different ideological positions with textual fidelity. Cautious generalizations are preferred.