Entomopatojen nematod Heterorhabditis bacteriophora HBH hibrit ırkının bazı pestisitlere dayanıklı bireylerinin vücut uzunluğu, üreme gücü ve etkinlik farklılıklarının araştırılması

Abstract

Entomopatojen nematodlar (EPN) toprakaltında zararlı böceklerle mücadelede en etkili mücadele ajanlarından birisidir. Ancak etkileri yavaş gözlenir. Bununla beraber hızlı sonuç alınabilmesi ve hızlı etki göstermesi nedeniyle kimyasal mücadele tarımda en fazla tercih edilen mücadele yöntemidir. Kimyasal pestisitlerin kalıntı problemleri, daha düşük dozlarda kullanımını gerektirmektedir. Pestisitler ve EPN’lerin kombinasyon etkileşiminin bilinmesi bu bağlamda önemlidir. Bu amaçla etkili bir EPN türü olan Heterorhabditis bacteriophora (Rhabditida: Heterorhabditidae) HBH hibrit ırkı ile deltamethrin, glifosat ve tebuconazole + azoxystrobin etken maddelerinin kombinasyonları test edilmiştir. Pestisitlerle EPN’lerin çoğunlukla uyum sağladıkları bilinmektedir. Etkinlik bakımından değerlendirildiğinde sinerjistik ve additif etkiler EPN ve pestisit etkileşimini destekleyici sonuçlar sağlar. Diğer taraftan antagonistik etkiler de meydana gelebilmektedir. Bu çalışmada deltamethrin etken maddesine dayanıklı infektif juvenillerin enfektivite yeteneğinin kontrol grubuna kıyasla daha fazla olduğu saptanmıştır. Üreme gücü dikkate alındığında tebuconazole + azoxystrobin etken maddelerinin üreme gücünü azaltıcı etkisi (~ 40 bin birey) göze çarpmaktadır. İnfektif juvenil boyları karşılaştırıldığında glifosat etken maddesinin IJ boyunu kısaltıcı etkisi saptanmıştır. En uzun IJ boyu fungusite maruz kalan bireylerde gözlenirken en kısa IJ boyu herbisite maruz kalan bireylerde gözlenmiştir. Bu tez çalışmasının sürdürülebilir tarım ve entegre zararlı yönetimi konularında yol gösterici olması amaçlanmaktadır.

Entomopathogenic nematodes (EPNs) are among the most effective agents for controlling soil-dwelling insect pests. However, their effects are typically observed more slowly. In contrast, chemical control methods are the most commonly employed approach in agriculture due to their rapid action and immediate results. Concerns regarding pesticide residues necessitate the use of lower doses, highlighting the importance of understanding the combinatorial interactions between pesticides and EPNs. Accordingly, combinations of the highly effective EPN species Heterorhabditis bacteriophora (Rhabditida: Heterorhabditidae) HBH hybrid strain with the active ingredients deltamethrin, glyphosate, and tebuconazole + azoxystrobin were evaluated. EPNs are generally known to be compatible with pesticides. From an efficacy standpoint, synergistic and additive effects provide supportive outcomes for EPN–pesticide interactions. Conversely, antagonistic effects may also occur. In the present study, infective juveniles (IJs) resistant to deltamethrin exhibited higher infectivity compared to the control group. Regarding reproductive potential, exposure to tebuconazole + azoxystrobin resulted in a marked reduction (~40,000 individuals) in progeny production. When IJ body length was assessed, glyphosate was found to reduce IJ size. The longest IJs were observed in individuals exposed to fungicides, whereas the shortest IJs were recorded in individuals exposed to herbicides. This thesis aims to provide guidance for sustainable agriculture and integrated pest management.