Ak Zambak (Lilium candidum) 'ın fizikokimyasal özellikleri ve antimikrobiyal potansiyelinin incelenmesi

Abstract

Lilium candidum, Liliaceae familyasına ait geofit, çok yıllık bir bitkidir. Türkiye’nin biyolojik zenginliklerinden birisi olan Lilium candidum, “Ak Zambak, Beyaz Zambak, Mis Zambak, Desti Zambağı, Mezarlık Zambağı ve Bey Zambağı’’ olarak da isimlendirilmektedir. Türkiye coğrafyasında Güneybatı Anadolu Bölgesi, AkdenizBölgesi, Aydın, Muğla, Antalya ve çevresinde dağılım göstermektedir. Halk arasında tedavi amaçlı iltihap önleyici kremlerin yapılmasında kullanılmakla birlikte; ülser, cilt yanıkları ve kızarıklıklarının tedavisinde de kullanım alanı bulmaktadır.Bu çalışmada Lilium candidum’un “polen, taç yaprak, yaprak, gövde ve soğanı”na ait fizikokimyasal özellikleri ve antimikrobiyal potansiyeli incelenmiştir. Ak Zambak bitki bölümlerinin toplam kuru madde miktarı 9,33-61,98 g 100g-1, kül miktarı %0,33-5,92,protein miktarı %1,14-12,51, yağ miktarı %0,09-7,28, titre edilebilir asitlik miktarı 0,70-1,74 ve pH değerleri 4,26-6,36 arasında değişim göstermiştir. Yağ asidi profiliincelendiğinde, tüm bitki bölümlerinde C16:0, C18:0, C18:1, C18:2, C18:3 yağ asitlerinin majör yağ asitleri olduğu saptanmıştır. Antimikrobiyal aktivite değerleri ekstraksiyon metoduna ve uygulanan bakteriye göredeğişim göstermekle birlikte, yüksek etanol içeren ekstrakt oranlarında yüksekinhibisyon zonu saptanmıştır. Minimum inhibisyon (MİK) ve minimum bakterisidal (MBK) konsantrasyonlar incelenmiştir; MİK değerlerinin ilk ve ikinci ekstraksiyonmetotlarında 15,625-125 mg mL-1, üçüncü ekstraksiyon metodunda 5-80 mg mL-1arasında değişmekte olduğu görülmüştür. Antimikrobiyal aktivitesi saptanan ekstraktların zamana bağlı inhibisyon etkileri dikkate alındığında, 10:0 ve 9:1 v/vetanol:su ekstraktlarında daha kısa sürede bakterisidal etkinlik gözlemlenmiştir. Kısa sürelerde ve düşük konsantrasyonlarda antimikrobiyal aktivite gösteren ekstraktların koruyucu olarak fonksiyonel amaçlı kullanımı desteklenmektedir.Lilium candidum is a geophyte perennial plant which belongs to the Liliaceae family.Lilium, one of the Turkey’s biological richness, is also known as “White Lily, MadonnaLily, Sweet Lily, Desti Lily, Cemetery Lily and Bey Lily”. Lilium candidum is used inthe preparation of anti-inflammatory creams for therapeutic purposes and in thetreatment of ulcers, skin burns and rashes.In the present study, the physicochemical properties and antimicrobial potential of the“pollen, petal, leaf, stem and bulb” parts of Lilium candidum were determined. Total drymatter amount in white lily plant parts is 9,33-61,98 g 100g-1, ash amount is 0,33-5,92%, protein amount is 1,14-12,51%, fat amount is 0,09-7,28%, titratable acidityvaries between 0,70-1,74, pH values between 4.26-6.36. It has been determined thatC16:0, C18:0, C18:1, C18:2, C18:3 fatty acids were the major fatty acids in all plantparts. Antimicrobial activity values are depending on the extraction method and the bacteria, ahigh inhibition zone was detected in extracts containing high ethanol. Minimuminhibition (MIC) and minimum bactericidal (MBC) concentrations were examined; MICvalues ranged between 15.625-125 mg mL-1in the first and second extraction methodsand 5-80 mg mL-1in the third extraction method. The time of killing levels of extractswith detected antimicrobial activity, bactericidal activity was observed in a shorter timein 10:0 and 9:1 v/v ethanol:water extracts. The use of extracts that showed antimicrobial activity in shorter periods and at lower concentrations could be used as potentialpreservative for functional purposes.