Cumhuriyet Dönemi kadın yazarlarının mektup ve güncelerinde özyaşamöykülerinin iz düşümleri

Abstract

Dünya ve Türk edebiyatlarında kadınların yazılan bir özne olarak yer alması bilinen bir gerçeklikken, yazan kadın olarak özne konumunda bulunması ve edebiyat sahasında özne olarak yer alması durumu çeşitli aşamalardan geçerken feminist hareket, kadınların faaliyet içinde bulunmasını hızlandıran bir tetikleyici konumundadır. Kadınların edebiyat sahasında yer aldıktan sonra düz yazıya, özellikle de kişisel hayatı içeren metinler olan anı, mektup, güncelere önem vermesi de kadının, erkek söyleminin baskın geldiği bir alanda sesini duyurma ve kalıcı bir iz bırakma çabasının ürünleridir. Bu çalışmanın amacı; Cumhuriyet Dönemi kadın yazarlarının kurgulanmış hayatları anlatma yeteneklerinin yanı sıra kendi hayatlarını anlatırken önem verdikleri detaylara, olaylara dikkat edilerek kadın yazarların dünyalarının anlaşılmasına kapı aralamaktır. Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi kadın yazarlarından on yedi ismin; Adalet Ağaoğlu, Ayla Kutlu, Ayşe Kulin, Buket Uzuner, Cahit Uçuk, Halide Edip Adıvar, Halide Nusret Zorlutuna, İpek Ongun, İsmet Kür, Kerime Nadir, Mînâ Urgan, Nazlı Eray, Nezihe Meriç, Sâmiha Ayverdi, Sevim Burak, Tezer Özlü, Tomris Uyar’ın yazmış oldukları günce, anı, mektup türündeki eserleri otobiyografik iz düşümleri bağlamında incelenmiştir. “Kadın yazar” olma ünvanına erişirken hayatın geçiş dönemleri, anne-baba- eş etkisi, aile içi ilişkileri, yetiştirilme biçimleri, nasıl bir çevrede yetiştikleri, benliklerini oluşturan unsurların neler olabileceği, aşk ve evlilik kavramları yazarların bakış açıları eşliğinde incelenmiş ve bu bakış açılarının medeni hal bağlamında değerlendirilmesine gidilmiştir. Yine, kadın kalemlerimizin annelik biçimlerine, komşu- akraba gibi sosyal ilişkilere bakış açılarına, ülkede gerçekleşen toplumsal olaylara karşı geliştirdikleri hassasiyete, sosyal hayat içinde konumlanırken hem birey hem yazar hem de kadın olmanın getirdiği zorluklarla baş etme biçimlerine ulaşılmaya çalışılarak otobiyografik iz düşümleri belirlenmeye gayret edilmiştir.While it is a known fact that women are a subject in world and Turkish literature, being a subject as a writing woman and being a subject in the field of literature goes through various stages, the feminist movement is a trigger that accelerates women's activity. The importance women attach to prose, especially memoirs, letters and diaries, which are texts that include personal life, after taking part in the field of literature are also the products of women's efforts to make their voices heard and leave a permanent mark in a field dominated by male discourse. The purpose of this study is to open the door to understanding the worlds of women writers by paying attention to the details and events they give importance to while telling their own lives, as well as the talents of women writers of the Republican Period to tell fictional lives. In this thesis, the works of women writers of the Republican Era, (17 person) such as Adalet Ağaoğlu, Ayla Kutlu, Ayşe Kulin, Buket Uzuner, Cahit Uçuk, Halide Edip Adıvar, Halide Nusret Zorlutuna, İpek Ongun, İsmet Kür, Kerime Nadir, Mînâ Urgan, Nazlı Eray, Nezihe Meriç, Samiha Ayverdi, Sevim Burak, , Tezer Özlü, Tomris Uyar, which are in the form of diaries, memoirs and letters, are examined in the context of their autobiographical projections, and the paths they went through while reaching the title of “woman writer”, the influence of mother-father-husband in their lives, their relationships within the family, the way they were raised and the kind of environment they were raised in, what the elements that constitute their identity could be, their perspectives on the concepts of love and marriage and the evaluation of this perspective in the context of marital status, their ways of being a mother, their perspectives on social relations such as neighbors and relatives, the sensitivity they developed towards social events taking place in the country, While positioning herself, an effort was made to determine her autobiographical reflections by trying to reach her ways of coping with the difficulties of being both a writer and a woman, and her perspectives on feminism.