Bursa ilinde ayçiçeği verim ve kalitesine arı ile tozlaşmanın etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Bursa ilinde tarla koşullarında ekilen ayçiçeğinde, bal arılarının tozlaşma yoluyla verim ve kaliteye olan etkilerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda seçilen üretim alanında ikili grup halinde 40+40 toplam 80 adet numune ayçiçeği kafaları seçilmiştir. Bu seçilen ayçiçeği kafalarının yarısı tül torba ile kapatılıp yarısı doğal ortamına bırakılmıştır. Böylelikle bal arısı ve ile tozlaşan numuneler ile dış ortama kapalı olan sadece rüzgarla tozlaşması sağlanan numuneler arasındaki farklar analiz edilmiştir. Bu analizler için ayçiçeği kafalarında tohum oluşumu tamamlandıktan sonra numuneler toplanıp laboratuvar ortamında gerekli sayım (tohum tutma oranı), tartım (tohum ağırlıkları), protein, yağ ve asit analizleri yapıldıktan sonra sonuçlar istatiksel olarak incelenmiştir. Bu çalışmada bal arıları tarafından tozlaşması sağlanan ayçiçek kafaları ile tüm hava olayları dışında her türlü ortama kapalı olan tanelerin arasındaki verim ve kalite farkı ölçülmüştür. Yapılan analiz sonuçlarına göre kapalı ve açık tozlaşan numuneler arasındaki farkların istatistiki olarak çok önemli olmadığı belirlenmiştir. Bu durumda meydana gelen yüksek sıcaklıkların ve rüzgarın çiçeklenme döneminde şiddetli olması, bal arılarının çiçek ziyaretlerini zorlaştırdığını bunun neticesinde de tozlaşma faaliyetlerini olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Yapılan yağ, protein ve asit analizleri ile ayçiçeği yağı kalitesine etki eden faktörler analiz edilip bu ölçümlerin değerleri karşılaştırılmıştır. Çıkan analiz sonuçlarına göre de değerlendirmeler yapılmıştır.The aim of this study is to determine the effects of honeybee pollination on yield and quality in sunflowers cultivated under field conditions in Bursa province. For this purpose, a total of 80 sample sunflower heads were selected in pairs (40+40) from the selected production area. Half of these sunflower heads were covered with gauze bags, and the other half were left in the wild. Thus, the differences between honeybee-pollinated samples and those isolated from the outside environment and pollinated only by wind were analyzed. For these analyses, samples were collected after seed formation was completed on the sunflower heads. The necessary counting (seed set rate), weighing (seed weights), and protein, fat, and acid analyses were performed in the laboratory. The results were then statistically analyzed. In this study, the difference in yield and quality between honeybee-pollinated sunflower heads and those isolated from all weather conditions was measured. The analysis results indicated that the differences between closed and openpollinated samples were not statistically significant. It was concluded that the high temperatures and strong winds experienced during the flowering period made it difficult for honeybees to visit flowers, thus negatively impacting pollination activities. Factors affecting sunflower oil quality were analyzed using fat, protein, and acid analyses, and the values of these measurements were compared. Evaluations were made based on the results of the analyses.