Tı̇p 2 dı̇yabetlı̇ hastalarda Eksenatı̇d kullanımının kemı̇k metabolı̇zması üzerı̇ndekı̇ etkı̇sı̇nı̇n retrospektı̇f olarak araştırılması

Abstract

Çalışmamızda, osteoporoz için önemli risk faktörlerinden biri olan diabetes mellitusun tedavisinde yaygın olarak kullanılan eksenatidin kemik mineral yoğunluğu (KMY) üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçladık. Çalışmaya 2015-2023 yılları arasında Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı ve Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı polikliniklerinde tip 2 diabetes mellitus tanısıyla takip edilen ve eksenatid tedavisi başlanarak en az 6 ay izlenen 37 hasta dahil edildi. Hastaların tedavi başlangıcına ve kontrol dönemine (6-18 ay) ait demografik ve klinik özellikleri, laboratuvar bulguları ve kemik dansitometrisi ölçümleri kaydedildi. Tedavi başlangıcı ile 6-18. ay arasındaki veriler karşılaştırılarak analiz yapıldı. Çalışmaya katılan hastaların medyan yaşı 55,14 ± 7,20 yıl (36-70 yıl) olarak hesaplandı. Hastaların %91,9’u kadın, %8,1’i erkekti. Başlangıç ve 6 18. ay değerleri karşılaştırıldığında, literatürle uyumlu olarak HbA1c ve açlık plazma glukoz düzeylerinde anlamlı azalma tespit edildi. Kalsiyum, parathormon, 25-OH D vitamini ve fosfor değerlerindeki değişiklikler ile DEXA o ̈lçümleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Bununla birlikte, literatürdeki sonuçlardan farklı olarak, femur total KMY değerinde ve T skorunda anlamlı bir düşüş gözlemlendi (sırasıyla p = 0,025 ve p = 0,023). Eksenatid ile kemik mineral yoğunluğu arasındaki ilişkiyi değerlendiren c ̧alışmalarda çelişkili bulgular mevcuttur. Bu çalışmada, femur total T ve KMY skorlarında hafif bir azalma dışında kemik mineral yoğunluğu üzerinde belirgin bir değişiklik saptanmamıştır. Diyabet ve osteoporoz arasındaki karmaşık ilişki dikkate alındığında, eksenatidin KMY üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için daha geniş hasta gruplarında, prospektif ve ileri düzey c ̧alışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

In our study, we aimed to investigate the effects of exenatide, a widely used treatment for diabetes mellitus, which is one of the significant risk factors for osteoporosis, on bone mineral density (BMD). The study included 37 patients diagnosed with type 2 diabetes mellitus who were followed up at the Department of Internal Medicine and the Division of Endocrinology and Metabolism, Bursa Uludag University Faculty of Medicine Hospital, between 2015 and 2023. These patients were initiated on exenatide treatment and followed for at least six months. Demographic and clinical characteristics, laboratory findings, and bone densitometry measurements of the patients at the beginning of the treatment and the follow-up period (6-18 months) were recorded. Data from the treatment initiation and the 6-18 month period were compared and analyzed. The median age of the patients included in the study was 55.14 ± 7.20 years (range: 36-70 years). Of the participants, 91.9% were female, and 8.1% were male. When the baseline and 6-18 month values were compared, a significant reduction in HbA1c and fasting plasma glucose levels was observed, consistent with the literature. No significant differences were found in calcium, parathyroid hormone (PTH), 25-OH vitamin D, phosphorus levels, or DEXA measurements. However, unlike the results reported in the literature, a significant reduction was observed in femur total BMD values and T-scores (p = 0.025 and p = 0.023, respectively). Studies evaluating the relationship between exenatide and bone mineral density have yielded conflicting results. In this study, no significant changes in BMD were observed, except for a slight reduction in femur total T scores and BMD values. Considering the complex relationship between diabetes and osteoporosis, further prospective studies with larger patient groups are needed to better understand the effects of exenatide on BMD.