XVII. asrın ikinci yarısında Bursa’da kadınlar tarafından kurulan vakıfların kuruluş amaçları ve işleyişleri

Abstract

Osmanlı Devleti hem devlet hem de halk olarak yardımlaşma ve dayanışmaya önem vermiştir. İnsanlığa hizmeti ilke olarak benimsemiştir. Altı yüz yıllık geçmişe sahip bir devletin tarihi de araştırmacıların ilgi odağı olmuştur. Özünde hayır işleme gayesi ile kurulan vakıflar aracılığıyla sosyal ve iktisadî alanlarda birçok hizmet gerçekleştirilmiştir. Araştırmamızda aile ve toplumda önemli bir yeri olan kadınların kurmuş oldukları vakıflar konu edinilmiştir. Osmanlı’da devlet düzeni içinde kadınların yapmış olduğu yatırımlar, kadınların toplumdaki yerinin önemini ifade etmektedir. Cinsiyet ayrımı yapmaksızın medeniyetimizin kurmuş olduğu değerlerin dünden bugüne olan katkılarını sunmayı amaçlamaktayız. Tezimizde 17. yüzyılın ikinci yarısında Bursa’da kadınlar tarafından kurulan ve Bursa Şer‘iyye Sicilleri defterlerine kaydedilen vakfiyelerden yararlanılmıştır. Tespit ettiğimiz vakfiyelerden yola çıkarak hanımların kurmuş oldukları vakıflar ve bu vakıfların işleyişleri hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Kadınların sosyal statülerini, haklarını kullanım şekillerini anlama açısından da elde edilen veriler oldukça değerlidir. Çalışmamızda, vakfiyeler doğrultusunda kadınların kurduğu vakıflarla yerine getirdikleri hizmetlerin hangi seviye de olduğunun da anlaşılması amaçlanmaktadır

The Ottoman Empire gave importance to cooperation and solidarity both as a state and as its people. It adopted service to humanity as a principle. The history of a state with a history of six hundred years has also been the focus of attention of researchers. Many services have been provided in social and economic fields through the foundations established with the aim of doing charity works. In our research, the foundations established by women, who have an important place in the family and society, are the subject. The investments made by women in the state order in the Ottoman Empire express the importance of women's place in society. We aim to present the contributions of the values established by our civilization, regardless of gender, from past to present day. In our thesis, we benefited from the endowments established by women in Bursa in the second half of the 17th century and recorded in the Bursa Şer' iyye Registers. Based on the foundations we have identified, we have been informed about the foundations established by women and their functions. The data obtained is also very valuable in terms of understanding the social status of women and the way they use their rights. In our study, it is aimed to understand the level of the services provided by the foundations established by women in terms of foundations.