Yalancı büküm ile tekstüre yönteminde friksiyon disk tipinin ve disk hızının iplik hızına oranının iplik yapısına etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı; yalancı büküm ile tekstüre yönteminde friksiyon disk tipinin ve iplik hızının disk hızına oranının (D/Y) iplik özelliklerine etkilerinin incelenmesidir. Hammadde olarak 96 ve 36 filament sayılarına sahip, kısmi çekimli (POY), iki farklı polietilen tereftalat (PET) iplik kullanılmıştır. 150 denye iplik üretimine uygun olan iki farklı D/Y oranı seçilmiştir. Poliüretan ve seramik malzemelerden yapılmış friksiyon diskleri kullanılmıştır. Üretimler Barmag marka AFK model yalancı büküm ile tekstüre makinesinde gerçekleştirilmiştir. Sonuçta, aynı koşullar altında tekstüre edilen numunelerde, poliüretan disklerle yapılan üretimlerde, seramik disk tipine göre daha yüksek kıvrım değerleri (kıvrım kısalması, kıvrım modülü ve kıvrım kalıcılığı) elde edilmiştir. Ayrıca poliüretan disk ile üretimi yapılan ipliklerin seramik diske göre daha yüksek kopma uzaması ve kopma mukavemeti değerleri verdiği gözlenmiştir. Yapılan istatistiki çalışmalar D/Y oranındaki değişimlerin, ipliklerin fiziksel özelliklerinde anlamlı bir değişime yol açmadığını göstermiştir.

The aim of this study is to investigate the effects of the friction disc type and the ratio of yarn speed to disc speed (D/Y) on yarn properties in the false twist texturing method. As raw materials, two different partially oriented (POY) polyethylene terephthalate (PET) yarns with 96 and 36 filament counts were used. Two different D/Y ratios, that are suitable for the production of 150 denier yarn were selected. Friction discs made of polyurethane and ceramic materials were used. The productions were carried out on a Barmag brand AFK model false twist texturing machine. As a result, higher crimp values (crimp contraction, crimp modulus, and crimp stability) were obtained in samples textured under the same conditions using polyurethane discs compared to the ceramic ones. Additionally, it was observed that yarns produced with polyurethane discs exhibited higher elongation at break and tensile strength than those produced with ceramic discs. Statistical studies showed that changes in D/Y ratio resulted in no significant change in the physical properties of the yarns.