Diyabet hastalarının psikolojik sıkıntı ve travma sonrası gelişimlerinin kaynakların korunması kuramı kapsamında incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, tip 2 diyabet hastalarının yaşadıkları psikolojik sıkıntılar (kaygı, depresyon, toplam psikolojik sıkıntı) ve travma sonrası gelişim düzeylerini ve bunlarla ilişkili kaynakları incelemek amacıyla, tip 2 diyabet hastalarından oluşan 125 kişilik örneklemle yapılmıştır. Katılımcılara Sosyo-demografik ve hastalıkla ilgili bilgi formu başta olmak üzere toplam 8 ölçek uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla korelasyon ve regresyon analizi ve cinsiyete göre psikolojik sıkıntılar ve travma sonrası gelişimin farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için bağımsız gruplar için t testi analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, kadın olmak ve bekar olmak kaygı ile ilişkili bulunmuştur. İyimser baş etme, çaresiz baş etme ve kaynak kaybı psikolojik sıkıntıların tümünü yordarken, algılanan duygu dışavurumunun duygusal aşırı ilgilenme boyutundaki artış, kaygı ve toplam psikolojik sıkıntılardaki azaltmayla ilişkilidir. Sosyal destek, travma sonrası gelişim ve tüm boyutlarıyla ilişkilidir; ayrıca, hastalık şiddeti travma sonrası gelişim, kendilik algısındaki ve hayat felsefesindeki değişimi yordarken, kaderci ve iyimser baş etme diğer insanlarla ilişkilerdeki değişimi yordamaktadır. Son olarak problem odaklı baş etme yolunu kullanmak, travma sonrası gelişimin kendilik algısındaki değişim boyutuyla anlamlı ilişkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın sonuçları Kaynakların Korunması Kuramı ve ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.

The aim of the present study is aimed to investigate the psychological distress (i.e., anxiety, depression and total psychological distress scores) and post traumatic growth (PTG), relevant resources in the patients with diabetes mellitus type 2. One hundred twenty five participants completed 8 main variables including socio-demographic and illness information forms. Correlational and regression analyses and t-tests were performed in order to examine the relationships among these variables and to test possible gender differences in psychological distress and posttraumatic growth. The findings showed that being female and single were related to anxiety. There was a relationship among resource loss, optimistic coping, helplessness coping and psychological distress. On the other hand, it appears that emotional over involvement was associated with anxiety and general psychological distress. In additon, social support was associated with PTG and all of its subscales. Severity of disease was a significant predictor of PTG, self perception and change in philosophy of life, while fatalistic and optimistic coping significantly predicted change in relationship with others. Finally, use of problem focused coping seems to be associated with change in self perception subscale of PTG. In conclusion, the results of the current study were discussed in the light of Conservation of Resources Theory and relevant literature findings.