Mezhepler tarihi kaynaklarında zeydiyye fırkaları

Abstract

İslam tarihinin ilk dönemlerde ortaya çıkan görüş farklılığı İtikadî bakımından çeşitli mezhebin ve fırkaların doğurmasını meydana getirmiştir. Şîa bünyesinden çıkan çeşit fırkalar bazılar sadece tarihin ve kitapların sayfalarında kalmıştır bazılar ise günümüze kadar etkinliğini sürdürmektedirler. Zeyd b. Ali'nin İmâmetini ve onun ortaya koymuş olduğu ilkeleri kabul edenler, Makâlât ve Mezhepler Tarihi kaynaklarında Zeydiyye mezhebi olarak nitelendirmektedir. Zeyd b. Ali Emevî iktidarına karşı başlattığı süreç onun h. 122 yıllında öldürmesiyle sonuçlanmıştır. Nasıl ki askeri alanında ondan sonra birkaç girişimler gerçekleştirmişse itikadi alanında da, onunla yaşan arkadaşları ve taraftarlar ya da daha sonra gelen âlimler mezhebin geliştirmesinde katkıları bulunmuştur. Bazılar Zeyd b. Ali'nin takip ettiği yol izlemiştir ve onun atmış olduğu ilkelerden uzaklaşmamış, bazılar ise farklı görüşlerin atıp benimsediklerinden dolayı, çeşitli fırkaların meydana gelmesi sebep olmuştur. Tarih boyunca bu fırkalar zamanın etkisiyle bazılar yok olup tarihin göbeğinde gömülmüştür, bazılar ise birbirinden etkileyip birleştirilmiş, bazılar ise ana mezhebi Şîa'ya kayarak varlıklarını kaybetmiştir.

In the early period of Islâm history the various creed views that were born, have led to breeds of various denominations and sects. Different groups coming from the within of Şîa, remained only through in the pages of history and books, but some of them have preserved their continuity until today. Those who claim to the Zeyd b. Alis Imamate and have embraced his thoughts, on Islamic Heresiographical literature is labelled as the Zeydiyye sect. The process that Zeyd b. Alis initiated against the Umayyad government, has resulted with his murdering in 122 years of the Hijrah. Over time his follower of the sect were found to contribute in the developing of Zaydiyya. Some of his followers pursued in order with his manners and some of them with putting new ideas and thoughts within Zaydiyya made to arise of other sects. With the passing of time some of these sects were buried in the labyrinths of history whereas some of them with the domination of Şîas majority had lost their existence and they founds only on the belly of books history.