Deneysel epilepside kuşburnu (Rosa canina) çekirdek yağı ön tedavisinin hipokampal nöronlar ve oksidatif stres üzerine etkileri

Abstract

Bu tezde, kuşburnu (Rosa canina) çekirdek yağı ön tedavisinin pilokarpinle oluşturulan deneysel epilepsi modelinde hipokampal nöronlar ve oksidatif stres parametreleri üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Çalışmada 5 grup oluşturulmuş; pilokarpinle epilepsi indüksiyonundan önce 28 gün boyunca 0,125 ml/gün/sıçan, 0,25 ml/gün/sıçan ve 0,50 ml/gün/sıçan dozlarında kuşburnu çekirdek yağı ön tedavisi uygulanmıştır. Oksidatif stres parametrelerinden süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), total antioksidan seviye (TAS), total oksidan seviye (TOS) ve oksidatif stres indeksi (OSİ) ölçülmüştür. Tüm kuşburnu çekirdek yağı ön tedavi gruplarında TOS ve OSİ seviyelerinde anlamlı olarak düşüş; orta ve yüksek doz kuşburnu çekirdek yağı ön tedavi gruplarında ise CAT seviyelerinde anlamlı artış görülmüştür. Ön tedavi ile TAS seviyelerinde istatistiksel olarak anlamlı olmasa da artış trendi belirlenmiştir. Nöron sayımları açısından Dentat Gyrus, CA1 ve CA3 bölgelerinde pilokarpin grubunun nöron sayılarının anlamlı olarak azaldığı; ancak ön tedavi ile nöron sayılarında doza bağımlı bir artış olduğu gözlenmiştir. Epileptik nöbet skoru, ön tedavi uygulanan tüm gruplarda doza bağımlı olarak azalmıştır. Bu etkilerin, yağın içerdiği linoleik asit, linolenik asit, oleik asit, tokoferoller ve C vitamini gibi antioksidan bileşenlere bağlı olabileceği düşünülmektedir. Bulgular; kuşburnu çekirdek yağı ön tedavisinin doza bağlı olarak farklı bölgelerde nöronal koruma, oksidatif stres parametrelerinde düzelme ve epilepsi nöbet skorlarında iyileşme sağladığını göstermektedir. Bu tez, kuşburnu çekirdek yağının deneysel epilepsi modelinde ilk kez fitoterapötik ajan olarak değerlendirilmesi bakımından literatüre özgün katkı sunmaktadır.In this thesis, the effects of pre-treatment with rosehip (Rosa canina) seed oil on hippocampal neurons and oxidative stress parameters were evaluated in a pilocarpineinduced experimental epilepsy model. 5 groups were formed in the study; prior to epilepsy induction with pilocarpine, rosehip seed oil was administered as a pretreatment for 28 days at doses of 0.125 ml/day/rat, 0.25 ml/day/rat, and 0.50 ml/day/rat. Oxidative stress parameters including superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT), total antioxidant status (TAS), total oxidant status (TOS), and oxidative stress index (OSI) were measured. A significant decrease in TOS and OSI levels was observed in all rosehip seed oil pre-treatment groups, and significant increases in CAT levels were detected in the moderate and high-dose pre-treatment groups. Although not statistically significant, an increasing trend was observed in TAS levels with pre-treatment. In terms of neuron counts, a significant decrease was found in the pilocarpine group in the Dentate Gyrus, CA1, and CA3 regions; however, a dose-dependent increase in neuron counts was observed with pre-treatment. Epileptic seizure scores decreased in a dose-dependent manner in all pre-treatment groups. These effects may be associated with the antioxidant components of rosehip seed oil; such as linoleic acid, linolenic acid, oleic acid, tocopherols, and vitamin C. The findings demonstrate that rosehip seed oil pre-treatment provided dose-dependent neuronal protection in different regions, improvement in oxidative stress parameters, and reduction in epilepsy seizure scores. This thesis presents a novel contribution to literature as it is the first to evaluate rosehip seed oil as a phytotherapeutic agent in an experimental epilepsy model.