Manevi zekâ ve tanrı tasavvurunun travma sonrası büyüme ve gelişme ile ilişkisi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı manevi zekâ ve Tanrı tasavvurlarının travma sonrası büyüme ile ilişkisini incelemektir. Bu çerçevede araştırma, teorik ve ampirik olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ele alınan konu başlıklarının kavramsal ve kuramsal alt yapısı incelenmiş; sonraki aşamada elde edilen tecrübî verilerin analizi yapılarak yorumlama yoluna gidilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeliyle nicel araştırma yöntemi olarak tasarlanmıştır. Çalışmanın evreni 15-80 arası bireyleri kapsamaktadır. Araştırma verileri tesadüfi örneklem yoluyla seçilen katılımcılardan elde edilmiştir. Örneklem grubu % 55.2’si kadın (n=218); %44.8’i (n=177) erkek olmak üzere toplam 395 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada verilerin toplanması amacıyla “Kişisel Bilgi Anketi”, “Travma Sonrası Büyüme Envanteri” ve “Tanrı Tasavvuru Ölçeği” ile Manevi Zekâ Ölçeği”nden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Çevrimiçi değerlendirme araçları ile veriler toplanmış ve toplanan verilerin SPSS 28.0 programı kullanılarak analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, (a) sosyo-demografik değişkenler ile travma sonrası büyüme ve gelişme, (b) manevi zekâ ile travma sonrası büyüme ve gelişme ve (c) Tanrı tasavvuru ile travma sonrası büyüme ve gelişme arasında istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde ilişkiler olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede manevi zekânın alt boyutu olan kendini anlama ile travma sonrası büyüme ve gelişmenin alt boyutları olan yaşam felsefesinde değişim, benlik algısında değişim ve başkalarıyla ilişkilerde değişim arasında; merhamet alt boyutuyla benlik algısında değişim ve başkalarıyla ilişkilerde değişim arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. İnsani değerler ile yaşam felsefesinde değişim arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca manevi zekânın travma sonrası büyüme ve gelişmeyi yordayıcı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Tanrı tasavvurları alt boyutlarından sevgi yönelimli Tanrı tasavvuru ile yaşam felsefesinde değişim, benlik algısında değişim ve başkalarıyla ilişkilerde değişim ile dengeli Tanrı tasavvuru ile benlik algısında değişim arasında pozitif yönlü; İlgisiz Tanrı tasavvuru ile benlik algısında değişim arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Korku ve ceza yönelimli Tanrı tasavvuru ile travma sonrası büyüme ve gelişmenin alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca Tanrı tasavvurlarının travma sonrası büyüme ve gelişme üzerinde yordayıcı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.The study aims to examine the relationships between spiritual intelligence, God representation, and post-traumatic growth. In this regard, it consists of two main sections which are theoretical and empirical. The conceptual and theoretical infrastructure of the topics discussed in the first section was examined; n the next stage, the experimental data obtained were analyzed and interpreted. The research was designed as a quantitative research method with a relational scanning model. The population of the study includes individuals between the ages of 15-80. The research data was obtained from participants selected through random sampling. 55.2% of the sample group was female (n=218); It consists of a total of 395 people, 44.8% (n = 177) of whom are men. A survey form consisting of “Personal Information Survey”, “Post-Traumatic Growth Inventory”, “God Imagination Scale" and Spiritual Intelligence Scale” was used to collect data in the study. Data was collected with online assessment tools and the collected data was analyzed using SPSS 28.0 program. Research findings show that there are statistically significant relationships between (a) socio-demographic variables and post-traumatic growth and development, (b) spiritual intelligence and post-traumatic growth and development, and (c) God imagery and post-traumatic growth and development. In this context, between self-understanding, which is the sub-dimension of spiritual intelligence, and change in philosophy of life, change in self-perception, and change in relationships with others, which are the sub-dimensions of post-traumatic growth and development; Positive significant relationships were identified between the compassion sub-dimension and change in self-perception and change in relationships with others. Negatively significant relationships have been identified between human values and change in philosophy of life. Additionally, spiritual intelligence has been shown to have a predictive effect on post-traumatic growth and development. Among the sub-dimensions of God representaitons, there is a positive correlation between love-oriented God representation and change in philosophy of life, change in self-perception and change in relationships with others, and balanced God representation and change in self-perception; Negatively significant relationships were detected between the dismissive God representation and change in self-perception. No significant relationship was found between the fear and punishment-oriented God representation and the sub-dimensions of post-traumatic growth and development. It has also been determined that God representations have a predictive effect on post-traumatic growth and development.