Doğal derin ötektik çözücüler ile ay çekirdeği kabuklarından fenolik bileşiklerin ekstraksiyonu ve biyoerişilebilirliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Genellikle atık olarak ayrılan ay çekirdeği kabukları, değerli ancak yeterince kullanılamayan bir fenolik bileşik kaynağıdır. Bu çalışmanın amacı, kavrulmamış ve kavrulmuş ay çekirdeği kabuklarından fenolik bileşenleri geri kazanımını sağlamak ve elde edilen yeşil ekstraktların biyoerişilebilirliklerini değerlendirmektir. Bu amaçla, 12 farklı doğal derin ötektik çözücü (NADES) kombinasyonu kullanılarak ultrases destekli ekstraksiyon (UAE) uygulanmıştır. UPLC–ESI–MS/MS analizleri, klorojenik asidi tüm ekstraktlardaki baskın fenolik bileşik olarak belirlemiştir. Test edilen çözücüler arasında, glukoz:laktik asit (1:5) oranına sahip NADES, hem kavrulmamış hem de kavrulmuş örneklerde en yüksek biyoerişilebilir klorojenik asit düzeyini sağlamıştır. Çoğu NADES formülasyonu, etanolik ekstraktla karşılaştırıldığında, biyoerişilebilir fenolik bileşiklerin daha yüksek düzeylerde elde edilmesine olanak tanımıştır. Ancak, kavurma işlemi, biyoerişilebilir toplam fenolik madde içeriğini, antioksidan kapasiteyi ve klorojenik asit miktarını çoğu ekstraktta anlamlı düzeyde azaltmıştır. Genel olarak bulgular, NADES'lerin UAE ile birlikte kullanımının, ay çekirdeği kabuklarından fenolik bileşenlerin ekstraksiyonunu ve biyoerişilebilirliğini artırmada etkili bir yöntem olduğunu ortaya koymaktadır.

Sunflower seed shells, commonly discarded as waste, represent a valuable yet underutilized source of phenolic compounds. This study aimed to recover phenolic compounds from both unroasted and roasted sunflower seed shells using ultrasound-assisted extraction (UAE) in combination with 12 different natural deep eutectic solvents (NADES), and to assess the bioaccessibility of the resulting green extracts. UPLC–ESI–MS/MS analysis identified chlorogenic acid as the predominant phenolic compound in the extracts. Among the tested solvents, glucose:lactic acid (1:5) yielded the highest levels of bioaccessible chlorogenic acid in both unroasted and roasted samples. Most NADES formulations resulted in higher levels of bioaccessible phenolics compared to the ethanolic extract. However, roasting significantly reduced the bioaccessibility of total phenolics, antioxidant capacity, and chlorogenic acid in the majority of the extracts. Overall, the findings demonstrate the effectiveness of combining NADES with UAE to enhance the extraction and bioaccessibility of phenolic compounds from sunflower seed shells.