Farklı endüstriyel ve evsel atıksulardan kaynaklanan arıtma çamurlarının bitki besin elementleri düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, arıtma çamurlarının bitki besin elementi düzeylerinin irdelenmesine katkıda bulunmak amacıyla yürütülmüştür. Bu amaca yönelik olarak yirmi bir farklı arıtma tesisinden alman arıtma çamurlarmdaki serbest+değişebilir potasyum, bitkiye yarayışlı fosfor, toplam azot, serbest+değişebilir amonyum azotu, nitrat azotu ve Hidroliz Olabilir (HO) Organik azot fraksiyonları (HO-Toplam Organik- N, HO-Amid-N, HO-Hegsozamin-N, HO-a-Amino-N ve HO-Rest-N) belirlenmiştir. Elde edilen bulgular arıtma çamurlarının tarımsal arazilere verilmesi durumunda, potasyum ve fosfor içeriği yönünden toprağa küçük de olsa bir katkı sağlayacağı yönündedir. Çamur örneklerinin toplam azot ve azot fraksiyonları yönünden analizlenmesi neticesinde ise, arıtma çamurunun azotlu gübre değerinin belirlenmesinde toplam azot içeriğinin yalnız basma bir kriter olamayacağı açıkça görülmüştür. Yani tarım arazilerine verilmesi düşünülen bir arıtma çamurunun toplam azot içeriğine bakıp azotlu gübre değeri üzerinde kesin ve doğru bir yorumda bulunmak herzaman mümkün olmamaktadır. Bu kapsamda bir çalışma yapıldığında önemli olan uzun vadede de olsa bitkiye yarayışlı azotun belirlenip, çamurun bu parametre üzerinden değerlendirilmesidir. Çamur örneklerindeki azot, fosfor ve potasyuma ait konsantrasyon değerlerinin irdelenmesi neticesinde, özellikle gıda endüstrisi kaynaklı arıtma çamurlarının ve evsel arıtma çamurlarının bitki besin elementi düzeylerinin, topraklara belirgin bir gübre etkisi yaparak tarımsal üretimde ekonomik kazanç sağlayacağı sonucuna varılmıştır. Ancak sözkonusu çamurların toprağa verilmesi düşünüldüğünde, ağır metal içerikleri ve tuzluluk yönünden toprağa yapacağı etkiler gözardı edilmemeli ve gerekli değerlendirme sımr değerler baz alınarak yapılmalıdır.

This research had been done for contributing to examine the nutrient level of treatment sludges. Devoted to this purpose, free+exchangable potassium, plant available phosphorus, total nitrogen, free+exchangable ammonium nitrogen, nitrate nitrogen and Hydrolizable (H) Organic nitrogen fractions (H-Total Organic-N, H-Amide-N, H- Hegsozamine, H-a-Amino-N and H-Rest-N) had been determined in sludges taken from twenty one different treatment processes. The results of the research has showed that if the mentioned sludges are applied to agricultural lands, there will be a little increase in potassium and phosphorus content of the soil. When the total nitrogen and the other nitrogen fractions had been determined in sludge samples, it had been considered that total nitrogen content is not a criteria for designating the nitrogen-fertilizer value of treatment sludges. That is to say, it is not always possible to interprete the fertilizer value of treatment sludges definitely by determining only the Total-N concentrations. In such a study the important points are determining the plant available nitrogen and evaluating the sludge's fertilizer value over this parameter. When the nitrogen, phosphorus and potassium concentrations in sludge samples had been investigated, it was clearly seen that especially food industry treatment sludges and domestic wastewater sludges could make a fertilizer effect on soils and supply an economic profit on agricultural production. However, the heavy metal and the salt content of the treatment sludge musn't be neglected and the required evaulation must be done based on limiting values.