Multipl skleroz hastalarında dimetil fumarat kullanımının hematolojik parametreler üzerindeki etkisinin retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Multipl Skleroz (MS), santral sinir sisteminin kronik, enflamatuvar ve demiyelinizan bir hastalığıdır. Genellikle genç erişkinlerde görülen MS, zamanla nörolojik kayıplara neden olmakta ve bireylerin yaşam kalitesini ciddi biçimde etkilemektedir. Tedavisinin olmaması MS’i uzun vadeli takip ve hastalığı yönetmeye yönelik tedaviler gerektiren bir hastalık olarak değerlendirilmesine neden olmaktadır. Dimetil fumarat (DMF), MS tedavisinde kullanılan hastalık modifiye edici ajanlardan biri olup antioksidan ve anti- enflamatuvar etkileriyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada; DMF tedavisi gören MS hastalarında tedavi öncesi ve sonrası döneme ait hematolojik, biyokimyasal ve sistemik enflamasyon parametrelerindeki değişimler retrospektif olarak incelenmiştir. Araştırmanın amacı, MS hastalarında DMF’nin periferik kan parametreleri ve immün indeksler üzerindeki etkisini incelemektir. Elde edilen bulgulara göre, DMF tedavisi sonrasında lökosit, nötrofil, lenfosit ve trombosit sayılarında anlamlı azalmalar gözlenmiştir. Kreatinin düzeyinde anlamlı düşüş saptanırken, BUN, ALT, AST, sedimentasyon, CRP, eozinofil, bazofil, hemoglobin, monosit gibi birçok parametrede anlamlı değişiklik saptanmamıştır DMF tedavisi sonrası PIV, PLR, NLR, MLR ve SIRI indekslerinde anlamlı artışlar izlenmiştir. Ancak bu artışlar, tedavinin enflamasyonu artırmasından ziyade, DMF’nin lenfosit sayısını düşürücü etkisine bağlı matematiksel bir sonuç olarak değerlendirilmektedir. Çünkü bu indekslerin çoğu lenfosit sayısını payda olarak kullanmaktadır. Bu nedenle, enflamasyon indekslerinin yorumunda lenfosit düşüşünün hesaba katılması önem taşımaktadır. Sonuç olarak, bu çalışma DMF tedavisinin periferik hematolojik parametreler ve enflamasyon indeksleri üzerinde anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir. Bu parametrelerin MS hastalarının tedavi yanıtlarının takibinde pratik ve düşük maliyetli biyobelirteçler olarak kullanılabileceği değerlendirilmiştir.

Multiple Sclerosis (MS) is a chronic, inflammatory, and demyelinating disease of the central nervous system. Typically seen in young adults, MS progressively leads to neurological impairments and significantly affects quality of life. The lack of a definitive cure necessitates long-term monitoring and disease-modifying treatments. Dimethyl fumarate (DMF) is one of the disease-modifying agents used in MS treatment, and it is notable for its antioxidant and anti-inflammatory effects. In this study, hematological, biochemical, and systemic inflammation parameters before and after DMF treatment in MS patients were retrospectively analyzed. The study aimed to investigate the effects of DMF on peripheral blood parameters and immune indices in MS patients. The findings showed significant decreases in leukocyte, neutrophil, lymphocyte, and platelet counts following DMF treatment. While a significant reduction was detected in creatinine levels, no significant changes were observed in BUN, ALT, AST, sedimentation rate, CRP, eosinophils, basophils, hemoglobin, and monocyte levels. After DMF treatment, significant increases were seen in PIV, PLR, NLR, MLR, and SIRI indices. However, these increases are considered mathematical consequences of the lymphocyte-reducing effect of DMF rather than an actual rise in inflammation, as most of these indices use lymphocyte count in the denominator. Therefore, it is important to interpret these indices considering lymphocyte suppression. In conclusion, this study demonstrates that DMF treatment significantly affects peripheral hematological parameters and inflammatory indices. These parameters may serve as practical and low-cost biomarkers for monitoring treatment response in MS patients.