İslâm tarihinde ilk siyasi ve dini fırkaların zuhuru

Abstract

Cahiliye devri Arap ictimai hayatını tanzim eden eserler asabiye terimi çevresinde toplanmaktadır. Peygamber 23 senelik tevhit mücadelesiyle cahiliye devrinin ictimai yapısını değiştirmiş, ömrünün nihayetine doğru Hicaz, güven içinde yaşanılan bir bölge haline gelmişti. Mücadelenin iki ana esası Allah’ın yegane ma’bul olduğu fikri ve insana saygı olarak ifade olunabilir. Bu sebeple Mekke fetholunduğu zaman vaktiyle kendilerini memleketlerinden zulmen çıkarmış olan insanlar affolunmuşlardır. Çünkü asıl maksat olan tevhid, Ka’be’nin putların temizlenmesi ile tahakkak etmiştir. Hz. Peygamber, Peygamberlik vazifesini tebiği ile asıl maksadını gerçekleştirdikten sonra şahsına yöneltilen eski işkence ve zulümleri bir istikam vasıtası olarak kullanmamıştır. İnsana saygıyı ise; islam kardeşliği sembolize ediyordu. Çeşitli sebeplerle birbirlerinin aleyhine olan Kaya-Kureyş, Eve-Hazreç v. bg. kabileler sevgi, saygı bağları ile birbirlerine hürmet beslemeye başlamışlardı.