Prunus armeniaca L. çekirdek ekstresinin potansiyel antidiyabetik, genotoksik/antigenotoksik ve antioksidatif etkilerinin in vivo araştırılması

Abstract

Kayısı çekirdekleri, besin değerleri bakımından zengin olup, yağlar, proteinler, polisakaritler, flavonoidler ve polifenoller gibi önemli bileşenler içermektedir. Diyabet, insülin hormonunun düzensizliğinden kaynaklanan ve ciddi komplikasyonlara yol açabilen kronik bir hastalık olup tedavisinde ve diyabetin yol açtığı komplikasyonların düzeltilmesinde çoğunlukla bitkilere başvurulmaktadır. Bu çalışmada, doğal bitkilerden elde edilen fitokimyasalların, özellikle Acı Kayısı (Prunus armeniaca L.) çekirdeği ekstresinin (BAE), diyabetik ve diyabetik olmayan hayvan modelleri üzerindeki antidiyabetik, genotoksik/antigenotoksik ve antioksidatif etkileri in vivo koşullarda incelenmiştir. Çalışmada, BAE'nin antidiyabetik etkileri insülinve glukoz ölçümleriyle değerlendirilmiş; antioksidatif etkiler ise Süperoksit Dismutaz (SOD) ve Glutatyon Peroksidaz (GSH-Px) aktiviteleri ile Malondialdehit (MDA) düzeyleri üzerinden incelenmiştir. Genotoksik/Antigenotoksik etkiler; Mikronükleus (MN) ve KOMET testleriyle sıçan kemik iliği hücrelerinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, BAE’nin fenolik bileşen içeriği Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) yöntemiyle belirlenmiş, antioksidan kapasitesi ise DPPH ve CUPRAC yöntemleriyle ölçülmüştür. In vivo diyabet modelinde BAE uygulamasının diyabet kaynaklı hasarları antidiyabetik ve antioksidatif etkilerle iyileştirirken, diyabetin ve diyabete bağlı gelişen oksidatif hasar sonucu oluşan genotoksik etkileri daha da artırdığı gözlemlenmiştir (p < 0,05, 0,005, 0,0001).Apricot kernels are rich in nutrients and contain essential components such as oils, proteins, polysaccharides, flavonoids, and polyphenols. Diabetes is a chronic disease resulting from irregularities in insulin hormone levels, which can lead to serious complications. Plants are frequently used in its treatment and in correcting the complications caused by diabetes. This study investigated the antidiabetic, genotoxic/antigenotoxic, and antioxidative effects of phytochemicals derived from natural plants, specifically Bitter Apricot (Prunus armeniaca L.) kernel extract (BAE), on diabetic and non-diabetic animal models under in vivo conditions. In the study, the antidiabetic effects of BAE were evaluated through insulin and glucose measurements; the antioxidative effects were examined by assessing Superoxide Dismutase (SOD) and Glutathione Peroxidase (GSH-Px) activities, and Malondialdehyde (MDA) levels. Genotoxic/Antigenotoxic effects were assessed in rat bone marrow cells using the Micronucleus (MN) and Comet assays. Furthermore, the phenolic composition of BAE was determined using High-Performance Liquid Chromatography (HPLC), and its antioxidant capacity was measured using DPPH and CUPRAC assays. In the in vivo diabetes model, it was observed that BAE administration improved diabetes-related damage through antidiabetic and antioxidative effects, while further increasing the genotoxic effects resulting from diabetes and diabetes-related oxidative damage (p < 0.05, 0.005, 0.0001).