Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımların yararlandığı vergi avantajlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımların yararlandığı vergisel avantajların etkinliği analiz etmekte, doğrudan yabancı yatırımcıların yatırım süreçlerinde tercih ve taleplerini yansıtmaktadır. Küreselleşme süreci ile birlikte ülkeler ve şirketler ekonomik entegrasyonlara ihtiyaç duymaya başlamıştır. Bilgi çağının gelişmesi sermayenin çok hızlı hareket etmesini, yatırımların bu kapsamda hızlanmasını sağlamıştır. Böylece yabancı yatırımcı kavramı, doğrudan yabancı yatırımlar düzeyinde tüm Dünya'da vazgeçilmez bir ekonomik enstrüman olmaya başlamıştır. Doğrudan yabancı yatırımlar bir yandan ülkelerin sermaye yapışlarını güçlendirirken bir yandan da altyapı, teknik bilgi, uluslararası piyasa taleplerini genişletmekte ve vergi gelirlerinde de önemli bir artışı beraberinde getirmektedir. Ayrıca yatırım yapılan ülkenin hukuki ve bürokratik yapısının gelişmesine, işgücü, ekonomik istikrar ve büyümesine de olumlu katkı sağlamaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısından doğrudan yabancı yatırımlar, sağladıkları faydalar bağlamında yarattığı ivme ile küresel kapsamda vazgeçilmez bir ekonomik etken olarak şekillenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre yapılan anket ve analiz çalışmaları kapsamında Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlara sağlanan vergisel avantajların etkinliği ortaya konmuştur. Yapılan bu analizler ile doğrudan yabancı yatırımların ülke ekonomisine kazandırılması için hukuki, politik ve çevresel düzenlemelerin yanında vergisel avantajlar da öne çıkarılmıştır. Ayrıca Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlara yararlı olabilecek vergi avantajları irdelenmiş, doğrudan yabancı yatırımlar için önem arz eden konulara da değinilmiştir. Bunun yanında diğer ülkeler ile karşılaştırmalar yapılarak bu kapsamdaki ihtiyaçların belirlenmesi ve eksikliklerin giderilmesine yönelik çıkarımlarda bulunulmuştur. Söz konusu çalışma ile ülkemizde "doğrudan yabancı sermaye girişini belirleyen faktörler" anket yoluyla tespit edilmiş, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen faktörlerin derecelendirilmesi yapılarak anket sonuçlarından hareketle doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına yönelik mevzuata katkı sağlayacak öneriler ortaya konmuştur.

This study analyzes the effectiveness of the tax advantage benefited by foreign direct investment in Turkiye reflects the preferences and demands of foreign direct investors in the investment process. Along with the globalization process, countries and companies have begun to need economic integrations. The development of the information age has allowed the capital to move very quickly and accelerate investments in this context. Thus, the concept of foreign investor, foreign direct investment has become an indispensable economic instrument all over the world. While foreign direct investment strengthens the capital accumulation of countries on the one hand, it inflates infrastructure, technical knowledge, international market demands and also brings about a significant increase in tax revenues. In addition, it provides a positive contribution to the development of the legal and bureaucratic structure of the invested country and to the labor force, economic stability and growth. Foreign direct investment, in terms of developed and developing countries, has been shaped as an indispensable economic factor in the global context with the momentum created in terms of the benefits it provides. Working under the surveys and analysis of the results demonstrated the effectiveness of tax advantages granted to foreign direct investment in Turkiye. With these analyzes, tax advantages have been emphasized besides legal, political and environmental regulations in order to bring direct foreign investments to the economy of the country. In addition, tax benefits have been discussed that might be useful to foreign direct investments in Turkiye, also mentions the issues of importance for foreign direct investment. Besides, comparisons with other countries have been made to determine the needs in this context and to address the deficiencies. In this study, the factors determining the direct foreign capital inflows were determined through the questionnaire, the factors affecting the foreign direct investments were graded and the suggestions were provided to contribute to the legislation for direct foreign capital investments by moving from the survey results.