Siyah alaca ırkı ineklerde damızlıkta kalma süresi ve sürüden çıkarma nedenleri

Abstract

Bu çalışma temel olarak, sığırlarda damızlıkta kalma süresini ve bunu etkileyen faktörleri, ayrıca sürüden çıkarma kararlarına dayanak oluşturan nedenleri araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bursa İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’ne üye olan 66 işletmede yetiştirilen Siyah Alaca ineklere ait bilgiler araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Çalışma kapsamında yetiştiricilerin eğilimi ve motivasyon kaynakları ile barınak özellikleri, yem kaynakları, yem kullanımı, ürün-girdi fiyatlarına ilişkin işletmeleri tanımlayıcı bilgiler elde etmeye yönelik bir anket yapılmıştır. Bunun yanında söz konusu işletmelerde yetiştirilen ve çalışma süresince sürüden çıkan ineklere ait sürüden çıkma nedenleri kaydedilmiş, damızlıkta kalma süreleri hesaplanmıştır. Yapılan anketlerden elde edilen verilerin hazırlanmasında MS Excel ve MS Access paket programları, basit variyans analizlerinde ise MİNİTAB istatistik programı kullanılmıştır. Ocak 2005-Mart 2006 tarihleri arasında incelenen 66 işletmenin 49’undan damızlık dışı tutulmuş 102 baş ineğin kaydı tutulmuştur ve bu ineklere ait damızlıkta kalma süreleri Bursa Nilüfer ilçesi Akçalar Beldesin de ortalama 36,8 ± 2,60 ay olarak tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında sürüden çıkartılan ineklere ait sürüden çıkarılma nedenleri yetiştiricilerin beyanları doğrultusunda kaydedilmiştir. Yetiştiriciler, sürüden çıkartılan yalnızca 26 inek için (%25) ikinci neden ve 2 inek için üçüncü neden (%2) gösterebilmişlerdir. Sürüden çıkarılan 102 baş ineğin %41’i yetiştiricinin isteğiyle sürüden çıkarılırken, %59’u zorunlu gerekçelerle sürüyü terk ettiği tespit edilmiştir. İstemli faktörlerden süt verim düşüklüğü ve ihtiyaç fazlası damızlık satışların payları sırasıyla %4 ve %37 olarak saptanmıştır. İstemsiz nedenlerle sürüden çıkartılan ineklerin %21’inin üreme sorunları, %20’sinin meme sorunları, %2’sinin yaşlılık, %1’inin ölüm ve %5’inin sakatlık(ayak-tırnak problemleri) nedeni ile sürüden çıktığı tespit edilmiştir.

This study basically carried out in order to determine longevity and factors effecting it, as well as to search reasons which are the basis of decisions for culling. Materials of this study consist of Black Piebald Cows raised in 66 businesses that are members of The union of Breeding Cattle Producers. In the scope of this study a questionnaire was carried out for obtaining definitive information about businesses, such as inclinations of producers, their sources of motivations, features of shelters, sources and usage of feed and input prices of product. In addition, reasons of culling and longevity of the cattle which are raised in these businesses and which are culled during this study are recorded and their duration in the breeding herd are calculated. For the preparation of the data, MS Excel and MS Acces package programs and for the analysis of simple variances, MINITAB statistic program were used. From 49 of 66 the examined businesses 102 culled cows were registered between January 2005 and Mach 2006 and average longevity duration of them are determined as 36.8 ± 2.60 mount in Akçalar town of Nilüfer which is a administrative district of Bursa. In the scope of the study, reasons of culling in terms of the culled cows are recorded in accordance with the statements of breeders. Breeders could show second reason of culling only for 26 cows (% 25 ) they could show third reason only for 2 cows (% 2). % 41 of the 102 culled cows are culled by the wish of breeder and %59 of them left the herd by necessary reasons. Rate of voluntary culling factors such as low milk productivity and sale as unnecessary for breeding are respectively %4 and %37 Rate of involuntary reasons of culling are listed as follows: 21 % reproduction problems, %20 udder problems, %2 old age, %1 death and %5 physical disability (foot and nail problems)