Relapsing remitting multipl skleroz hastalarında ekstrakraniyal ve intrakraniyal venöz yapıların doopler sonografi, kraniyal MR venografi ve selektif venografi ile değerlendirilmesi ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması

Abstract

Son yıllarda Multipl skleroz (MS) etyolojisinde, internal juguler ven (IJV) ve/veya azigos venlerde venöz drenaj bozukluğu olarak tanımlanan kronik serebrospinal venöz yetmezliğin (KSSVY) etkili olduğu ileri sürülmektedir. Bu teori, MS etyopatogenezinde etkili olduğu düşünülen otoimmün teoriyi toptan yadsıması nedeni ile ciddi tartışmalar başlatmıştır. Bu konu henüz güncelliğini korumakta, birçok merkezde çalışmalar yürütülmekle birlikte son zamanlarda yapılan çalışmalar neticesinde karşıt görüşlerde bildirilmektedir. Çalışmamızda Doppler sonografi (DS), kranial MR venografi (MRV) ve selektif venografi (SV) ile MS hastalarında KSSVY'nin varlığının tespiti, ekstrakraniyal-intrakraniyal venöz yapıların yapısal- fonksiyonel açıdan incelenmesi, sağlıklı kişilerle karşılaştırılması amaçlanmıştır.25 Relapsing Remitting MS hastasına DS, SV ve kraniyal MRV yapılırken, 20 sağlıklı kişiye kraniyal MRV ve DS yapıldı.Hastalarda DS' de reflü varlığı açısından kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,05 P=0,001)Kraniyal MRV' de intrakraniyal venlerde morfolojik açıdan hasta ve sağlıklı grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.Selektif venografide hastaların %72'sinde sağ IJV'de, %76'sında sol IJV'de, %12'sinde azigos vende %50 ve üzeri darlık saptanırken; hastaların %60 da sağ IJV de, %48 inde sol IJV de ve %16 sında ise azigos vende %75 ve üzeri darlık izlendi. Hastaların %44'ünde azigos vende anomali izlendi. Çalışmamızdaki MS hastalarında KSSVY görülme oranı %76 idi.Bu çalışmada sınırlı sayıda hasta grubunda bu teoriyi destekleyecek darlık bazı hastalarda gösterilmiştir. Bu konuda daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Chronic cerebrospinal venous insufficiency (CCSVI), defined as impaired drainage at internal juguler vein (IJV) and/or azygos veins, has been accused of as an etiological factor in multiple sclerosis (MS) recently. This theory has initiated serious discussions due to negation of the autoimmune theory in MS. A lot of studies are being conducted at many centers and conflicting results have been reported recently.We aimed to evaluate extracranial and intracranial venous structures by Doppler sonography (DS), cranial MR venography(MRV), and selective venography(SV) for the presence of CCSVI in MS patients and compare the results with healthy subjects.DS, SV and cranial MRV were performed in 25 relapsing-remitting MS patients´whereas cranial MRV and DS were performed in 20 healthy subjects. We found significantly more reflux in MS by DS than the control group (p<0.05, p=0.001). There was no significant difference in the intracranial veins by cranial MRV between two groups. Presence of 50% or more stenosis, detected by selective venography, in right IJV, left IJV, and azygos vein was in 72%, 76%, and 16% of MS patients, respectively. Presence of seventy five or more- stenosis in right IJV, and left IJV was detected in 60% and 48% of MS patients, respectively. There was azygos vein anomaly in 44% of MS patients. The CCSVI rate in our study was 76 % in MS patients.Presence of stenosis supporting the CCSVI theory was shown in our study with a limited number of MS patients. Further studies with more patients should be carried out to verify the results.