Endüstriyel eriyik çekim hattında polibütilen süksinat (PBS) biyopolimerinden filament üretimi ve polietilen tereftalat (PET) filamentlerine alternatif olma potansiyelinin araştırılması

Abstract

Doktora tez çalışması kapsamında, biyobazlı ve biyobozunur polibütilen süksinat (PBS) polimerinden, endüstriyel ölçekli eriyik çekim makinesi kullanılarak farklı işlem parametreleri ile kısmi yönlendirilmiş multifilament iplik (POY) üretimi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, sarım hızı, ekstrüder sıcaklığı ve soğutma havası parametrelerinde yapılan değişikliklerle toplam 21 farklı PBS POY ipliği üretilmiş ve bu parametrelerin ipliklerin fiziksel, mekanik, termal ve kristalin yapı özellikleri üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde incelenmiştir. PBS POY ipliklerinin konvansiyonel polietilen tereftalat (PET) POY ipliklerine alternatif olma potansiyelini değerlendirmek amacıyla, aynı makine parkuru kullanılarak benzer üretim parametreleri altında 140 dtex – 36 filament dairesel kesitli 20 farklı PET POY ipliği üretilmiştir. Elde edilen PBS ve PET cipslerinin karakterizasyonu, diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC), termogravimetrik analiz (TGA), Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi (FTIR), viskozite tayini, eriyik akış indeksi (MFI) ve nem içeriği analizi gibi çeşitli test yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Üretilen ipliklerin özelliklerini belirlemek amacıyla iplik numarası tayini, çekme testi, yağ içeriği analizi, düzgünsüzlük testi, iplik enine kesit görüntüleme, taramalı elektron mikroskobu (SEM) analizi ve DSC analizleri ilgili standartlar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Fiziksel, mekanik ve termal analizlerden elde edilen veriler doğrultusunda, üretim parametrelerinin ve polimer hammaddesindeki farklılıkların ipliklerin nihai özelliklerine etkisi karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, üretilen PBS ve PET POY iplikleri standart depolama koşullarında 12 ay boyunca muhafaza edilerek zamanla meydana gelen mekanik ve kristalin yapı değişimleri incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, PBS POY ipliklerinin fiziksel, termal, kristalin yapı ve mekanik özellikler açısından PET POY ipliklerine benzer bir performans sergileyebildiğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, PBS biyopolimerinin, sürdürülebilir ve çevre dostu yapısı sayesinde tekstil endüstrisinde konvansiyonel PET hammaddesine alternatif oluşturabilecek potansiyele sahip olduğu değerlendirilmiştir.As part of this doctoral dissertation, the production of partially oriented multifilament yarns (POY) from bio-based and biodegradable polybutylene succinate (PBS) polymer was carried out using an industrial-scale melt spinning machine under various processing conditions. In this study, a total of 21 different PBS POY yarns were produced by modifying key processing parameters, including take-up speed, extruder temperature, and quench air conditions, and the effects of these variations on the physical, mechanical, thermal, and crystalline structure properties of the yarns were systematically investigated. To assess the potential of PBS POY yarns as an alternative to conventional polyethylene terephthalate (PET) POY yarns, 20 different PET POY yarns with the same specifications (140 dtex – 36 filament, round cross-section) were produced using the same machine setup and comparable processing parameters. Characterization of PBS and PET chips was performed using various analytical techniques, including Differential Scanning Calorimetry (DSC), Thermogravimetric Analysis (TGA), Fourier Transform Infrared (FTIR) spectroscopy, intrinsic viscosity measurement, Melt Flow Index (MFI) analysis, and moisture content determination. Additionally, the produced yarns were evaluated through standardized tests such as linear density determination, tensile testing, oil pick-up analysis, evenness testing, cross-sectional imaging, Scanning Electron Microscopy (SEM) analysis, and DSC analysis. The obtained physical, mechanical, and thermal data were analyzed to comparatively assess the influence of both processing parameters and polymer type on the final yarn properties. Furthermore, PBS and PET POY yarns were stored under standard conditions for 12 months, and the changes in their mechanical and crystalline structure properties over time were examined. The findings of this study indicate that PBS POY yarns exhibit physical, thermal, crystalline structure and mechanical properties comparable to those of PET POY yarns. Moreover, considering its sustainable and environmentally friendly nature, PBS biopolymer demonstrates strong potential as a viable alternative to conventional PET in textile applications.