Sağlık profesyonellerinin ruh sağlığı okuryazarlık düzeyleri ve ruhsal hastalıklara yönelik damgalama tutumlarının belirlenmesi

Abstract

Araştırma sağlık profesyonellerinin ruh sağlığı okuryazarlık düzeyleri ve ruhsal hastalıklara yönelik damgalama tutumlarını belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi incelemek amacıyla kesitsel olarak yapıldı. Araştırma 15 Nisan 2024 – 15 Ekim 2024 tarihleri arasında Bursa İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı bir devlet hastanesinde görevli 255 sağlık profesyoneli ile gerçekleştirildi. Araştırma verileri Bireysel Bilgi Formu, Ruh Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği (RSOY Ölçeği), Sağlık Çalışanları İçin Ruhsal Hastalıklara Yönelik Damgalama Ölçeği (SÇ-RHYDÖ) kullanılarak toplanıldı. Araştırma verilerinin analizinde betimleyici istatistiksel analizler, Bağımsız Gruplar t testi, Kruskal Wallis H testi, Pairwise Karşılaştırma Sonuçları, Tek Yönlü ANOVA Analizi, Bonferroni Düzeltmesi, Pearson Korelasyon Analizi, Spearman Korelasyon Analizi, Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanıldı. Tüm analizler için anlamlılık seviyesi p<0,05 olarak belirlendi. Verilerin normal dağılıma uygunluğu basıklık ve çarpıklık değerleriyle (±1,5) kontrol edildi. Yapılan araştırmanın sonucuna göre katılımcı sağlık profesyonellerinin %39,2 si erkek olup, %47,5’i evlidir. Mesleki dağılıma göre %45,5’i hemşire olup, %36,9’u acil serviste çalışmaktadır. Sağlık profesyonellerinin RSOY puan ortalamalarının 12,78±3,03 olduğu ve yaş, meslek grubu, çalışılan birim, gelir durumu ve çalışma süresine göre farklılık gösterdiği belirlendi (p<0,05). Sağlık profesyonellerinin Sağlık Çalışanları İçin Ruhsal Hastalıklara Yönelik Damgalama Ölçeği puan ortalamaları 56,95±6,01 olup yaş, meslek grubu, çalışılan birim, gelir durumu ve çalışma süresine göre farklılık göstermediği (p>0,05), ruhsal hastalık bakımında görev alanların alt ölçek sosyal mesafe ile ilgili damgalama puan ortalamalarının düşük olduğu belirlendi (p<0,05). Yapılan pearson korelasyon analizinde ruh salığı okur yazarlığı alt ölçek bilgi puanları ile damgalamaya ilişkin alt ölçek yardım arama/kendini açma puanları arasında istatistiksel açıdan negatif korelasyon saptandı. Sağlık profesyonellerinin ruh sağlığı okuryazarlık düzeyi arttırılarak damgalayıcı tutumları azaltılabilir.The research was conducted cross-sectionally to determine the mental health literacy levels of health professionals and their stigma attitudes towards mental illnesses and to examine the relationship between them. The research was carried out between April 15, 2024 and October 15, 2024, with 255 health professionals working in a state hospital affiliated to Bursa Provincial Health Directorate. The research data were collected using the Individual Information Form, the Mental Health Literacy Scale (RSOY Scale), and the Stigma Scale for Mental Illnesses for Healthcare Professionals (SÇ-RHYDÖ). Descriptive statistical analyses, Independent Groups t test, Kruskal Wallis H test, Pairwise Comparison Results, One-Way ANOVA Analysis, Bonferroni Correction, Pearson Correlation Analysis, Spearman Correlation Analysis, Simple Linear Regression Analysis were used in the analysis of the research data. The significance level for all analyses was determined as p<0.05. The suitability of the data to the normal distribution was checked with defineness and distortion values (±1.5). According to the results of the research, 39.2% of the participating health professionals are male and 47.5% are married. According to the occupational distribution, 45.5% are nurses and 36.9% work in the emergency room. It was determined that the RSOY score averages of health professionals were 12.78±3.03 and differed according to age, occupational group, unit studied, income status and working time (p<0.05). It was determined that the average score of health professionals for mental illness for health professionals were 56.95±6.01 and did not differ according to age, occupation group, unit studied, income status and working time (p>0.05), and that the stamping score averages related to the sub-scale social distance of those who worked in mental illness care were low (p<0.05). In the pearson correlation analysis, a statistically negative correlation was detected between the mental literacy subscale information scores and the subscale help search/selfopening scores for stigma. By increasing the mental health literacy level of health professionals, their stigmatizing attitudes can be reduced.